سروش

سروش که به زبان عربی عیوق و به انگلیسی Capella نامیده می‌شود، پرنورترین ستاره در صورت فلکی ارابه ران است. این ستاره، ششمین ستاره درخشان آسمان و سومین ستاره نورانی در نیمکره شمالی پس از ژوبین دار و ووند به شمار می‌آید. اگرچه سروش با چشم غیرمسلح به عنوان یک ستاره دیده می‌شود، اما در واقع یک سامانه ستاره‌ای چهارگانه است که شامل یک جفت ستاره دوتایی است که به دور یکدیگر می‌چرخند. سروش ستاره‌ای زرد رنگ است و به عنوان نشانگر شانه چپ راننده ارابه در صورت فلکی ارابه ران شناخته می‌شود. گاهی نیز در میان بزی که ارابه ران بر دوش دارد، دیده می‌شود. نام عربی آن، عیوق، از ریشه عوق به معنای نگهبان و بازدارنده گرفته شده و در گذشته به عنوان نگهبان خوشه پروین شناخته می‌شد. سه ستاره روشن که در پی سروش قرار دارند، در گذشته به نام دیگ پایه یا اقلام شناخته می‌شدند.

تصویر معنی سروش

لغت نامه دهخدا

سروش. [ س ُ ] ( اِ ) اوستا «سرئوشه ». سرئوشه در اوستا بمعنی اطاعت و فرمانبرداری و مخصوصاً پیروی از اوامر خداوندی است و آن از ریشه اوستائی سرو ( سرو ) بمعنی شنیدن آمده. در گاتها بیشتر سرئوشه بهمین معنی یاد شده ( یسنا 44 قطعه 16، یسنا 45 قطعه 5 و جز آن ) و نیز در دیگر بخشهای اوستا بدین معنی بارها آمده و همچنین در اوستا سرئوشه بعنوان علم برای فرشته ای یاد شده و او مقامی مهم دارد و به صفت «مهین » و «بزرگ » متصف گردیده است ( گاتها یسنا 33 قطعه 5 ). وی مظهر اطاعت و نماینده صفت رضا و تسلیم دربرابر اوامر اهورایی است. سروش از جهت مقام با مهر برابر است و گاه او را در جزو امشاسپندان محسوب دارند. در ادبیات متأخر زرتشتی سروش از فرشتگانی است که در روز رستاخیز به کار حساب و میزان گماشته خواهد شد و از گاتها نیز برمی آید که این فرشته در اعمال روزجزا دخالت دارد ( یسنا 43 قطعه 12 ). و هم در کتب متأخر زرتشتی و فرهنگهای فارسی سروش پیک ایزدی و حامل وحی خوانده شده، از اینرو در کتابهای فارسی او را با جبرائیل سامی یکی دانسته اند. محافظت روز هفدهم هر ماه به سروش ایزد سپرده شده. بیرونی در فهرست روزهای ایرانی ( آثارالباقیه ) روز مزبور را «سروش » و در سغدی «سرش » و در خوارزمی «اسروف » یاد کرده. در زبان فارسی گاه «سروش » به فرشته مذکور اطلاق شده. ( حاشیه برهان قاطع چ معین ). || مطلق فرشته و به عربی ملک خوانند و حکمای فرس گویند که حق تعالی سی وپنج سروش آفریده است از آن جمله سی نفر آنانند که روزهای سی گانه هر ماه از ماههای شمسی به نام ایشان موسوم گشته و پنج نفر دیگر آنکه پنجه دزدیده که خمسه مسترقه باشد به نام آنهاست و از جمله آن سی سروش دوازده نفرند که ماههای دوازده گانه سال شمسی به نام ایشان موسوم شده و هر یک از این دوازده سروش به تدبیر امور و مصالح ماهی که هم نام اوست معین است و همچنین تدبیر امور و مصالحی که درهر یک از روزهای سی گانه واقع میشود حواله به سروشی است که آن روز به نام او موسوم است، و این سروشها که به تدبیر روزها قیام دارند کارکنان سروشهایی اند که به تدبیر ماهها اقدام می نمایند. پس هر روزی که به نام آن ماه موسوم باشد سروشی که آن ماه به نام اوست و تدبیر و مصالح آن روز بدو مقرر است خود هم به تدبیر و مصالح آن روز می پردازد. و بنابراین بجهت شرف آن روز را عید کنند و جشن سازند و نیز هر کدام از سروشها به محافظت جوهری و عنصری مقرر است، چنانکه خرداد بر آب موکل است و اردیبهشت بر آتش و مرداد بر اشجار و باقی سروشها به محافظت آنچه در ذیل نام آن سروش مقرر است. و نام ملکی نیز هست که ریاست بندگان بدست اوست و تدبیر امور و مصالحی که در روز سروش واقع میشود بدو متعلق است. ( برهان ). هر فرشته ای که پیغام آور باشد عموماً و فرشته ای که پیغام و مژده آرد خصوصاً که هاتف غیب نیز گویند. ( رشیدی ). فرشته که پیغام خیر آرد. ( غیاث ). فرشته پیغام آور و ملک وحی که به تازی جبرئیل گویند و فرزانگان یعنی حکمای تازی عقل فعال و دانایان فارسی خرد کارگر خوانند. ( آنندراج ):

فرهنگ اسم ها

اسم: سروش (پسر، دختر) (فارسی) (تاریخی و کهن) (تلفظ: soruš) (فارسی: سروش) (انگلیسی: sorush)
معنی: فرشته ی پیام آور، فرشته، پیامی که از عالم غیب برسد، الهام، ( به مجاز ) پیام آور، ( در قدیم ) جبرائیل، ( در موسیقی ایرانی ) گوشه ای در دستگاه ماهور، ( در گاه شماری ) روز هفدهم از هر ماه شمسی در ایران قدیم، ( اَعلام ) شهرت محمّدعلی اصفهانی [قرن هجری] شاعر ایرانی دربار ناصرالدین شاه، ملقب به شمس الشعرا، فرشته پیام آور در فرهنگ زرتشتی

دانشنامه آزاد فارسی

هفته نامۀ فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، چاپ تهران. به صاحب امتیازی شرکت انتشارات سروش، وابسته به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، است. از ۱۳۵۲، به نام مجلۀ تماشا منتشر می شد و از ۱۳۵۷ به سروش تغییر نام داد. شعار آن «نشریه ای برای بهتر دیدن» است و عمدۀ فعالیت آن نقد و بررسی برنامه های تلویزیونی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است. از دیگر محورهای نشریه، رادیو و جهان رسانه هاست. شرکت انتشارات سروش، علاوه بر چاپ کتاب در زمینه های گوناگون و انتشار هفته نامۀ سروش، ماهنامه های سروش جوان، سروش نوجوان، سروش کودکان، و سروش بانوان را منتشر می کند.