قرآن

( قرآن ) قرآن. [ ق ُ ] ( ع مص ) فراهم آوردن و گرد کردن چیزی را به چیزی. گویند: قَرَاءَ الشی قرآناً ( از باب نصر و فتح ). || بچه دادن حامل. گویند: قرأت الحامل قرآناً؛ بچه داد آن حامل. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ). || قرائت. قَرء. خواندن. ( منتهی الارب ). رجوع به قرء شود.
قرآن. [ ق ُرْ ] ( اِخ ) نام کتاب آسمانی مسلمانان که بر حضرت محمدبن عبداﷲ ( ص ) پیامبر اسلام نازل گردید. و در لفظ قرآن اختلاف است. برخی گوینداسم علم غیرمشتق است و مخصوص است به کلام خدا و همزه جزء حروف اصلی آن نیست، ابن کثیر چنین خوانده و از شافعی نیز چنین روایت شده است. برخی دیگر گویند این لفظ مشتق است از «قرنت الشی بالشی ٔ» و قرآن نامیده شد زیرا در میان سور و آیات و حروف آن مقارنه وجود دارد. فراء گوید: قرآن مشتق است از قرائن و به هر تقدیر بدون همزه است و نون آن اصلی است. زجاج گوید این قول سهو و خطاست و سخن درست این است که همزه را برای تخفیف حذف کرده اند و حرکت همزه را به حرف ساکن پیش از آن منتقل ساخته اند. و آنها که قرآن را مهموز دانند نیز میان خود اختلاف دارند، برخی را عقیده بر این است که آن مصدر «قرأت » است و کتاب مقروء ( خوانده شده ) را قرآن ( خواندن ) خوانند از جهت تسمیه شی به اسم مصدر آن، و برخی گویند آن وصف است بر وزن «فعلان » از ماده «قرء» بمعنی جمع. در کتاب اتفاق چنین آمده است.
قدم یا حدوث قرآن. اهل سنت گویند قرآن یا کتاب خدا که کلام خدا است مخلوق نیست و آن همان است که در مصحفهای ما نوشته شده و در دلهای ما نگاهداری گردیده و به زبانهای ما خوانده و به گوشهای ما شنیده میشود در حالی که آن کلام در مصحفها و دلها و زبانها وگوشها حلول نکرده است. زیرا سخن خدا از جنس حروف و اصوات نیست چه حروف و اصوات حادثند و کلام خدا صفات ازلی و قدیم است، که با سکوت یعنی ترک تکلم با قدرت بر آن منافات دارد، بلکه سخن خدا صفتی است قدیم که به ذات حق پایدار است، به لفظ می آید و شنیده میشود و با نقوش و اشکالی که برای حروف وضع شده و دلالت بر کلام خدا دارند نوشته میشود چنانکه گویند آتش جوهری است سوزنده که با لفظ از آن یاد میشود و با خامه آن را نویسند ولی این باعث نمیشود که حقیقت آتش صوت یا حرف باشد و تحقیق مطلب این است که هر چیز دارای وجودی است در ذهن ها و دارای وجودی است در نوشته. نوشته بر عبارت دلالت کند و عبارت بر آنچه در ذهن است و آنچه در ذهن است بر آنچه در خارج است پس هنگامی که قرآن را با صفتی از لوازم قدیم وصف کنیم مانند آنکه بگوئیم قرآن آفریده نیست مراد ما حقیقت وجود خارجی آن است و هنگامی که قرآن را با صفتی از صفات لازم مخلوقات وصف کنیم مراد ما از آن، الفاظ منطوق و مسموع است چنانکه گویی من نیمی از قرآن را خوانده ام، یا الفاظ خیالی است چنانکه گوئی قرآن را از بر کردم یا مراد اشکال قرآن است چنانکه گویی کسی که وضو و طهارت ندارد حرام است که قرآن را لمس کند حال باید دید که کلام قدیم که صفت خدای تعالی است آیا رواست که شنیده شود. 

کتاب آسمانی مسلمانان که شامل صدوچهارده سوره است
۱ - ( مصدر ) نزدیک شدن بهم پیوستن ۲ - یکجا شدن دو کوکب از جمله هفت سیاره سوای شمس در برجی بیک درجه یا بیک دقیقه ۳ - ( اسم ) نزدیکی پیوستگی اتصال. یا صاحب قران. یا قران سعدی. نزدیک شدن دو سیاره سعد مانند مشتری و زهره در یک برج. یا قران نحسین. نزدیک گردیدن دو سیاره نحس مانند زحل و مریخ در یک برج. یا گذشتن قران. گذشتن زمان محنت ( بسبب گذشتن قران کوکب ): ای قبله زمانه از این تنگدل مشو صاحبقرانی از تو قران بگذرد یقین. ( عطایی بهار عجم ) ۴ - ( اسم ) واحد پول ایران در عهد قاجاریه و اوایل پهلوی و آن مسکوکی نقره بود بوزن ۲۴ نخود معادل یک ریال کنونی.
فراهم آوردن و گرد کردن چیزی را بچیزی قدم یا حدوث قر آن: اهل سنت گویند قر آن یا کتاب خدا که کلام خدا است مخلوق نیست و آن همان است که در مصحفهای ما نوشته شده و در دلهای ما نگاهداری گردیده و بزبانهای ما خوانده و گوشهای ما شنیده میشود و زبانها و گوشها حلول نکرده است. کیفیت نازل کردن قر آن: مولف اتقان گوید: در این باره مسائلی است. نخست اینکه خدای تعالی فرماید شهر رمضان الذی انزل فیه القران و باز فرماید: انا انزلناه فی لیله القدر در کیفیت نازل کردن قر آن از لوح محفوظ در سه قول اختلاف کرده اند و قول نخست که مشهورتر و درست تر این است که قر آن در شب قدر یکمرتبه باسمان دنیا فرود آمد و سپس در طول بیست سال یا بیست و سه سال یا بیست و پنج سال نجم نجم نازل گردید. قول صوفیه درباره قر آن: صوفیه گویند: قر آن عبارتست از ذات که در آن همه صفات مضحمل گردند. کاتبان قر آن: پیغمبر را نویسندگان و منشیانی بودند که آنچه نازل میشد مینوشتند و بنام کاتبان وحی معروف شدند. ترتیب قر آن و کیفیت جمع آوری آن: گروه بسیاری بر آنند که جمع آوری آن درباره ترتیب سوره ها امری است اجتهادی و بهر ترتیب بخواهی میتوانی آنرا بخوانی. تحریف یا عدم تحریف قر آن: درباره تحریف و زیاد و کم شدن قر آن برخی بر آنند که ممکن است قر آن از تحریف بر کنار نمانده باشد زیر اختلاف در قرائت آن چه بسا که مایه فزونی یا کاهش در آن گردد. اعجاز قر آن: اما بر معجزه بودن قر آن آیاتی دلالت دارند از جمله: ان کنتم فی ریب مما نزلنا علی عبدنا فاتوا بسوره من مثله و ادعو شهدائکم من دون الله ان کنتم صادقین فان لم تفعلوا و لن تفعلوا فاتقوا النار التی و قودها الناس و الحجاره اعدت للکافرین. 
( قر آن ) نام کتاب آسمانی که بر محمد ص بن عبدالله نازل شد و آن کتاب دینی کلیه فرق اسلامی است و شامل ۱۱۴ سوره ( بنا بر مشهور۹۵سوره مکی و۱۹سوره مدنی ) فرقان.