سنگلاخها در مناطق کوهستانی یا بیابانی دیده میشوند و عبور از آنها میتواند مشکل باشد. این نوع زمین به دلیل وجود سنگ ها و ناهمواری ها، برای کشاورزی یا ساخت و ساز مناسب نیست. در ادبیات فارسی، سنگلاخ به عنوان نمادی از سختی و دشواری زندگی نیز به کار میرود. همچنین، در برخی از فرهنگ ها، سنگلاخ ها میتوانند به عنوان مکان هایی برای ماجراجویی و کشف طبیعت محسوب شوند.
سنگلاخها گاهی در مسیر رودخانههای خشک یا در دامنه کوهها شکل میگیرند، جایی که باد و باران در طول سالها خاک نرم را شسته و تنها سنگهای سخت باقی ماندهاند. این مناطق معمولاً زیستگاه گونههایی از گیاهان مقاوم و جانورانی هستند که با شرایط دشوار طبیعت سازگار شدهاند. عبور از این نوع زمین نیازمند دقت، قدرت بدنی و تجربه است، زیرا هر قدم میتواند خطر لغزش یا آسیب را به همراه داشته باشد. در شعر و متون کهن فارسی نیز، این واژه کنایه از راه پرمشقت و دشواریهای مسیر زندگی است. با این حال، همین سختیها گاه سرچشمهی رشد، استقامت و درک عمیقتری از طبیعت و خویشتن میشوند.
سنگلاخ. [ س َ ] ( اِ مرکب ) سنگستان که جا و مکان سنگ باشد چه لاخ به معنی مکان آمده است همچو دیولاخ که جا و مقام دیو را گویند. ( برهان ) ( آنندراج ) ( غیاث ). زمین سنگستان. ( لغت فرس اسدی ) ( شرفنامه منیری ):
صحرای سنگروی و که سنگلاخ را
از سم آهوان و گوزنان شیار کرد.
(سَ ) (اِمر. ) زمینی که در آن سنگ فراوان باشد، سنگستان.
زمینی که در آن پاره سنگ و سنگ ریزه فراوان باشد، زمین پرسنگ، سنگستان.
کتاب لغت ترکی بفارسی تالیف میرزا مهدی خان منشی نادر شاه. این کتاب فرهنگ لغات آثار امیرعلیشیر نوایی است و بر حسب حروف تهجی تنظیم شده ابتدا مشتقات و سپس جوامد لغات در آن ذکر گردیده. مولف در آغاز کتاب مقدمه ای در دستور زبان ترکی و ضوابط و قواعد لغت ترکی نوشته و آنرا [ مبانی اللغه ] نامیده و تذییلی نیز در لغات عربی و فارسی و کنایاتی که در لغات منظوم و محبوب القلوب امیرعلیشیر آمده ضمیمیه کرده است
زمین پرازسنگ وسنگریزه فراوان، سنگستان گفته اند
زمینی که در آن سنگ فراوان باشد سنگستان.
از شعرا و عرفا و خوشنویسان عهد فتحعلی شاه و محمد شاه و ناصر الدین شاه بود.
سنگلاخ (کتاب). سنگلاخ، مجموعه ای به فارسی شامل دستور زبان و واژگان ترکی به خصوص ترکی جغتایی است که در میانه ی قرن هجدهم میلادی توسط میرزا مهدی خان استرآبادی تالیف شده است. با توجه به علاقه ی میرزا مهدی استرآبادی به امیرعلی شیر نوایی و کتابهای او، و آگاهی بر سخت بودن مطالعه این کتب جهت افراد عامه در ابتدا بر روی لغات موجود در نوشته های امیر علی شیر نوایی تکیه نموده و سعی می کند تا راهنمایی برای این کتب بنویسد و در نهایت پس از گذشت زمانی تبدیل به یک کتاب می گردد. سنگلاخ حاوی شرح لغات و اصطلاحات موجود در دوازده اثر منظوم و نه اثر منثور میرعلی شیر نوایی و همچنین برخی آثار دیگر مانند دیوان سلطان حسین بایقرا، بابرنامهٔ ظهیرالدین بابر میرزا، دیوان لطفی هروی، مخزن الاسرار میرحیدر خوارزمی، گل و نوروز ملاساقی هروی، دیوان فضولی بغدادی و... می باشد.
زمینی که در آن سنگ فراوان باشد، سنگستان.
💡 ناقه هاشان لنگ و لوک و لوث و کور جاده هاشان سنگلاخ و لوش و لور
💡 هموار گشته است به ما سنگلاخ دهر تا روی خود ز خلق به دیوار کردهایم
💡 سرمه سازد سنگ را برق نگاه احتیاط پیش عاقل سنگلاخ دهر ناهموار نیست
💡 دهن همچو غاری شد از هم فراخ چه ها داشتی اندر آن سنگلاخ
💡 ز سنگلاخ قیامت کجا رود بیرون چرا که این خر لنگ آبگینه دارد بار
💡 نقش شتر سنگی در تنگه پایینتر از روستا نیز یکی از مناطق گردشگری است. افسانههای جالبی درمورد این نقش سنگی از زبان قدیمی های روستا نقل میشود. بنا بر افسانهای کهن شتری که در پی بچه اش بود ه در سنگلاخهای بالای کوه میماند و از خدا میخواهد که به سنگ تبدیلش کند.
💡 این مار در نواحی نیمه بیابانی، زمینهای سنگلاخی یا ریگزار و در دامنهٔ کوههایی که پوشش گیاهی اندکی دارند زندگی میکند.