گیلاس

گیلاس. ( اِ ) میوه ای است کوچک به قدر فندق که شیرین و از جنس آلوبالو است اما کم رنگ تر از آن و اول میوه ای است که در ایران بعد از توت در بهار به دست می آید. ( از فرهنگ نظام ). این میوه گوشت دار و هسته ای و دارای ریشه های سطحی است و در خاکهای بارخیز رستی و آهکی خوب میروید. در خاکهای شنی چندان رشد نمی کند. و بلندی درخت گیلاس از پنج تا هفت متر میرسد. چوب آن سخت و سنگین است و به مصرف بسیاری از کارها میرسد. ( از جنگل شناسی ساعی ج 1 ص 241 ): و در این چهار باغها میوه های الوان از ناشپاتی و بادام و فندق و گیلاس و عناب و هر میوه که اندر بهشت باشد. ( تاریخ بخارای نرشخی ).
- گیلاس وحشی؛ نوعی از گیلاس خودرو است بیشتر در جنگلهای شمال ایران میروید،روستاییان از پوست آن کیف و صندوق می سازند. ( از جنگل شناسی کریم ساعی ج 1 ص 242 ) ( درختهای جنگلی ایران ثابتی ص 37 ).
گیلاس. ( از انگلیسی، اِ ) لیوان آبخوری. ظرفی بلورین به اشکال مختلف که آشامیدن را به کارست.
گیلاس. ( اِخ ) دهی است از دهستان بالا لاریجان بخش لاریجان شهرستان آمل. واقع در 5هزارگزی شمال خاوری رینه. محلی کوهستانی و هوای آن سردسیر و سکنه آن 60 تن است. آب آن از چشمه سار تأمین میشود. محصول آن لبنیات است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3 ).
گیلاس. ( اِخ ) یکی از دیه های لاریجان است. ( از سفرنامه رابینو بخش فارسی ص 154 ).
گیلاس. ( اِخ ) ( چشمه... ) یا گُلسب در فاصله 9 فرسخی شهر مشهد. در محلی دردامنه کوه واقع شده است. منبع این چشمه یکی از ییلاقات مشهد است که آب آن در حوالی شهر با آب سد گلستان ملحق می شود و از خیابان صحن مقدس میگذرد. احداث این چشمه توسط شاه عباس بوده است. ( مطلع الشمس ج 2 ص 243 )( مرآت البلدان ناصری ج 4 ص 244 ). رجوع به کلسب شود.

[ انگ. ] (اِ. ) فنجان، لیوان مخصوصاً لیوان پایه دار بلوری.
(اِ. ) درختی است از تیرة گل سرخیان که دارای گونه های مختلف است. میوه اش سفت و خوشمزه و شیرین است.

۱. میوه ای گرد و کوچک، شیرین، و سفید یا سرخ که هسته ای کوچک دارد.
۲. درخت این میوه که بلند و دارای برگ های دندانه دار و گل های سفید است.
ظرف بلوری پایه دار برای نوشیدن انواع نوشابه.

فنجان بلورپایه دارکه با آن نوشابه میخورند، میوهای است شبیه آلبالواماخوش رنگترودرشت تروخوش طعم تر
( اسم ) ظرفی بلوری باشکال مختلف که جهت نوشیدن آب یا انواع مشروبات بکار رود لیوان. یا خالی کردن گیلاس. بسر کشیدن و تهی کردن مشروبی که در گیلاس است: بسلامتی عروس و داماد گیلاسها را خالی کردند.
یا کسلب در فاصله ۹ فرسخی شهر مشهد و در محلی در دامنه کوه واقع شده است.

گیلاس، آلوکک به میوه بسیاری از درختان سرده پرونوس گفته می شود که دارای هسته و گوشت دار است. ترکیه، ایالات متحده آمریکا، ایران، ایتالیا و اسپانیا از عمده تولیدکنندگان میوه گیلاس در جهان هستند. 
میوه گیلاسی که خرید و فروش می شود معمولاً ارقام گونه های محدودی مانند: گیلاس شیرین ( گیلاس خودرو ) و گیلاس ترش ( آلبالو ) هستند. نام «گیلاس» به درخت گیلاس هم گفته می شود و گاهی اوقات در مورد بادام و درختان گلدار مشابه سرده پرونوس مانند «گیلاس تزئینی» یا «ساکورا» هم استفاده می شود. گیلاس وحشی ممکن است به هر یک از گونه هایی که بدون کاشتن رشد می کنند گفته شود، گرچه در جزایر بریتانیا اغلب به گیلاس خودرو با نام «گیلاس وحشی» اشاره می شود. 
گیلاس دارای گونه های متعدد و در تمام ایران پراکنده است. از گیلاس علاوه بر مصرف به عنوان میوه خام، مربا و کمپوت ساخته می شود. این گیاه احتمالاً از منطقه ای بین دریای سیاه و دریای خزر منشأ گرفته است؛ ولی به نظر می رسد که در زمانهای قدیم آن را به اروپا برده باشند. بیشتر ارقام کشت شده آن در سرتاسر دنیا از اروپا منشأ گرفته اند، ولی تعدادی از ارقام مهم، در مناطق گیلاس خیز محلی انتخاب یا اصلاح گردیده اند. 

میوۀ درختی با نام علمی Cerasus avium متعلق به تیرۀ گل سرخیان. این درخت ۲۵ تا ۳۵متر ارتفاع، پوستی که در تنه های مسن سیاه می شود، شاخه هایی که در جوانی سبزرنگ و در پیری قهوه ای ـ قرمزشونده اند، برگ هایی مستطیلی ـ تخم مرغی، و گل های سفید چتری و میوۀ شفت قرمز، زرد یا سیاه و درخشان دارد. این گونه در ایران به صورت خودرو در مازندران، گیلان و آذربایجان می روید. پراکنش جهانی آن در مرکز و جنوب شرق اروپا، آناتولی، قفقاز و ایران است. یونانیان این درخت را اقلاً از ۴۰۰پ م می کاشته اند. گیلاس ویتامین آ دارد و میوه و دُم آن ادرارآور است.

ازیونانی κεράσι (kerási, “گیلاس”)
ciliegia
فنجان، لیوان مخصوصاً لیوان پایه دار بلو
درختی است از تیرة گل سرخیان که دارای گونه‌های مختلف
میوه اش سفت و خوشمزه و شیرین

💡 گیل گیجه گیر، گیج گیلاسنک یاغی سین باغ ایاسی گیتدی، گیل آج باغی سین

💡 محصولات باغی:گردو/سیب/فندق/گیلاس/آلبالو/نان محلی

💡 میوه های فصلی همچون زردآلو و گیلاس و سیب به وفور در این منطقه خوش آب و هوا یافت می شوند.

💡 ازان شد شاه آلو، نام گیلاس که نیکو داشت عرض میوه را پاس

💡 محصول اصلی این روستا گیلاس وگردو می‌باشد. در واژه‌نامه دهخدا آمده‌است که :"از اعمال تهران است و دارای معادن زغال سنگ "