به تپه یا پشته‌ای اطلاق می‌گردد که به‌صورت منفرد در یک دشت واقع شده باشد. این عوارض جغرافیایی به شکل تپه‌ای ایزوله با دامنه‌های شیب‌دار، که اغلب عمودی هستند، و قله‌ای کوچک و نسبتاً مسطح مشاهده می‌شوند. در مقایسه با تخت‌تپه‌ها و فلات‌ها، دارای سطوح بالایی با ابعاد کوچکتر هستند. به‌دلیل اشکال متمایزشان، غالباً به‌عنوان نشانه‌هایی برای جهت‌یابی در دشت‌ها و مناطق کوهستانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. جغرافی‌دانان برای تفکیک این دو شکل زمین، از این قاعده تبعیت می‌کنند که در تخت‌تپه‌ها، پهنای قله از ارتفاع آن بیشتر است، در حالی که در گریوه‌ها، سطح قله باریک‌تر از ارتفاع کلی عارضه است. این واژه در زبان فارسی از کلمه‌ی گَریو به معنای پشت گردن مشتق شده است. در نتیجه‌ی فرسایش و هوازدگی، هنگامی تشکیل می‌شوند که یک لایه‌ی سنگی سخت بر روی لایه‌ای از سنگ‌های کم‌مقاوم‌تر قرار گیرد که به مرور زمان دچار فرسایش می‌شوند. سنگ سخت‌تر در بخش بالایی گریوه در برابر فرسایش مقاومت می‌کند و پوش‌سنگ نیز لایه‌ی زیرین را از فرسایش بادی محافظت می‌نماید و بدین ترتیب باعث انزوای آن می‌گردد. با فرسایش بیشتر قسمت بالایی در اثر هوازدگی و سایش، مواد فرسایش‌یافته به دامنه‌ی واریزه‌ای اطراف پایه‌ی گریوه افزوده می‌شوند. همین فرآیند، در مقیاسی بسیار کوچکتر، منجر به تشکیل دودکش جن می‌شود.
گریوه
لغت نامه دهخدا
شه بر آن اشقر گریوه نورد
کز شتابش ندید گردون گرد.نظامی.کآهن تیز آن گریوه سنگ
لعل و الماس ریخت صد فرسنگ.نظامی.همچنان زیر بار دلتنگی
میبرید آن گریوه سنگی.نظامی.روی صحرا بزیر سم ستور
گور گشتی ز بس گریوه گور.نظامی.چون باز پرنده بر گریوه
چون باد رونده بر تریوه.لطیفی.تو یقین دان که هر که بد عمل است
آفتاب گریوه اجل است.مکتبی.دیده اند از پس گریوه غیب
رب خود را بدیده لاریب.اوحدی.رهایی را نشاید هیچ تدبیر
گریوه پست و سیلاب آسمان گیر.امیرخسرودهلوی. || عَقَبَه. ( تفلیسی ) ( ترجمان القرآن ). گردنه: چنانک به هر راه کی در آنجا روند بضرورت گریوه بباید بریدن. از این آب آن شهر غرق شد. ( فارسنامه ابن البلخی ص 137 ). مایین شهرکی است در میان کوهستان افتاده در زیر گریوه ای و سر راه است. ( فارسنامه ابن البلخی ص 123 ). و از آنجا «مرغزار رون » تا به گریوه مایین بگذرند راه مخوف باشد. ( فارسنامه ابن البلخی ص 124 ).
صف زنده پیلان به یک جا گروه
چو گرد گریوه کمرهای کوه.نظامی.و محمد خوارزمشاه بقصد قلع این خاندان لشکری بزرگ آورد و در گریوه اسدآباد ببرف و دمه گرفتار شده و اکثر لشکر او تلف شد. ( جامعالتواریخ رشیدی ).
در شاهراه جاه و بزرگی خطر بسیست
آن به کزین گریوه سبکبار بگذری.حافظ.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱ - کوه پست پشت. بلند. ۲ - گردنه عقبه. ۳ - زمین سراشیب. ۴ - راه دشوار گذار: در شاهراه جاه و بزرگی خطر بسی است آن به کرین گریوه سبکبار بگذری. ( حافظ )
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
وقتی پوش سنگ سخت بر روی لایه ای از سنگ های کم مقاومت که در نهایت فرسوده می شود، پوشانده شود، گریوه ها در اثر هوازدگی و فرسایش تشکیل می شوند. سنگ سخت تر در بالای گریوه در برابر فرسایش مقاومت می کند. پوش سنگ از سنگ کمتر مقاوم زیر در برابر سایش باد محافظت می کند که باعث می شود آن را منزوی نگه دارد. از آنجایی که قسمت بالایی در اثر سایش و هوازدگی بیشتر فرسایش می یابد، مواد اضافی که می ریزند به شیب دامنه واریزه ای اطراف پایه می افزایند. در مقیاس بسیار کوچکتر، همین فرایند دودکش جن را تشکیل می دهد.
گریوه های میتن مانیومنت ولی در خط ایالت یوتا - آریزونا، دو مورد از متمایزترین و شناخته شده ترین گریوه ها هستند. این گریوه ها زمینه ای در صحنه های بسیاری از فیلم های با مضمون وسترن، از جمله هفت فیلم به کارگردانی جان فورد، فراهم کرد. برج شیاطین در شمال شرقی وایومینگ یک گریوه است که از سنگ آذرین کوژسنگ به جای ماسه سنگ، سنگ آهک یا سایر سنگ های رسوبی تشکیل شده است.
دانشنامه آزاد فارسی
(یا: تپۀ شاهد) تپه ای با فراز تخت و دامنه های پرشیب. روی لایه های افقی سنگ های رسوبی و عمدتاً در نواحی کم آب و خشک ایجاد می شود. گریوه ای بزرگ با نمای چشم گیر میزمانند را تخت کوه می نامند. گریوه ها و تخت کوه ها مشخصۀ نواحی نیمه خشک اند. در این مناطق، بقایای لایه های سنگی مقاوم از سنگ های نرم تر زیرینشان محافظت می کنند. نمونه های این پدیده عبارت اند از نواحی فلاتی کلرادو، یوتا، و آریزونای امریکا.
ویکی واژه
کوه پست، پشته، ت
جمله سازی با گریوه
بار ما شیشه و گریوه بلند خر ما لنگ و راه ناهموار
می‌رفت چنانکه آب در چاه می‌آمد صد گریوه بر راه
آن قدر بار بر ستور آویز که نماند برین گریوهٔ تیز
