گرانیت

(گِ ) [ فر. ] (اِ. ) سنگ خارا.

سنگ خارا.

خارا

سنگ گرانیت یا سنگ خارا ( به فرانسوی : granit؛ به لاتین: granum ) به معنای «خرمنی از دانه های درشت رنگی» یکی از فراوان ترین سنگ های آذرین و از مستحکم ترین سنگ های ساختمانی است که از سردشدن تدریجی مواد مذاب به وجود می آید. ساختار تشکیل دهنده این سنگ عمدتاً بلور کانی های کوارتز و فلدسپات است. ابعاد این بلورها به گونه ای است که به راحتی و با چشم قابل رویت است. چگالی این نوع سنگ نیز ۲٫۷۵ گرم بر سانتی مترمکعب است.
سنگ گرانیت پس از بازالت فروان ترین سنگ طبیعی در پوسته زمین است. این سنگ در سراسر دنیا به فراوانی یافت می شود و باتوجه به کانی های تشکیل دهنده رنگ های متنوعی دارد.
گرانیت، سنگ آذرین درشت دانه ای است که از سرد شدن تدریجی ماگمای مذاب در نزدیکی سطح زمین تشکیل می شود. بلورهای سنگ گرانیت به گونه ای است که دانه های کوچک و بزرگ آن با چشم قابل مشاهده است. محل تشکیل این سنگ در رشته کوه هایی است که احتمال جابه جایی صفحات زمین وجود دارد، در این صورت ماگمای مذاب به سمت بالا آمده و با فرسایش و باد در معرض سرد شدن قرارگرفته و در نهایت سنگ گرانیت تشکیل می شود.
کانی های اصلی تشکیل دهنده سنگ گرانیت فلدسپات و کوارتز با مقادیر کمی از میکا و آمفیبول است. کوارتز ماده شفاف و بی رنگی است در صورتی که فلدسپات ممکن است خاکستری، سفید یا حتی صورتی هم باشد. براین اساس مهم ترین نقش در روشنی سنگ گرانیت را کانی کوارتز بر عهده دارد.
با توجه به فرایند تشکیل این سنگ می توان گفت سنگ گرانیت به طور گسترده از تعداد زیادی از معادن سراسر پوسته زمین قابل استخراج است که با توجه به ساختار و درصد کانی های موجود در آن دارای مشخصات ظاهری و تم رنگی متفاوتی است. حال از بزرگ ترین معادن استخراج سنگ گرانیت می توان به معادن موجود در کشورهای ایران، ایتالیا، برزیل، هند، چین، تایوان و… اشاره کرد. سنگ های استخراجی از هر یک از این معادن با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال سنگ های گرانیت ایران عمدتاً به صورت درشت دانه از کوارتز شفاف و فلدسپات سفید تا صورتی تیره بوده و فاقد هر گونه رگه یا فسیل است. اما برخی از سنگ های گرانیت ایران مانند گرانیت جنگلی و تعداد زیادی از گرانیت های استخراجی کشورهای دیگر با این توصیف مطابقت ندارند و دارای ظاهری متفاوت اند.
سنگ های گرانیت استخراج شده از معادن مختلف با توجه به ساختار تشکیل دهنده و نوع کانی های موجود در آن، دارای رنگ های مختلفی هستند. به عنوان مثال کوارتز معمولاً شفاف و خاکستری روشن است اما تم رنگی فلدسپات از سنگی به سنگ دیگر متفاوت است. سنگ های گرانیت ایران معمولاً دارای بافتی با دانه های درشت و با بلورهای روشن و تیره اند.

گرانیت (granite)
(یا: سنگ خارا) سنگ آذرین نفوذی درشت دانه ای، معمولاً حاوی کانیهای کوارتز، فلدسپات، و میکای بیوتیتی. بسته به ترکیب شیمیایی فلدسپات ممکن است صورتی رنگ یا خاکستری باشد. گرانیت عمدتاً مصارف ساختمانی دارد. گرانیت ها غالباً تودۀ نفوذی وسیعی را در هستۀ رشته کوه ها تشکیل می دهند و معمولاً با مناطقی از سنگ دگرگونی، سنگی دگرسان شده براثر گرما و فشار، احاطه شده اند. مشخصۀ نواحی گرانیتی منظره ای باتلاقی است. در مناطق رخنمون، بستر سنگ در طول درزهها و ترکها دچار هوازدگی می شود و تک قله ها یا چکادهایی سنگی ایجاد می کند که از قطعات سنگی گردی، انباشته بر روی هم، تشکیل شده اند. گرانیت فراوان ترین نمونۀ سنگ نفوذی است.

سنگ خارا.

💡 یک خم شدن ز گوشهٔ ابروی التفات آید برون ز عهدهٔ صد سر گرانیت

💡 سبک شو که جای گرانیت نیست زمانی فزون زندگانیست نیست

💡 به سر گرانیت افسرده خاطرم داری ز جبهه ای صنم خشمگین گره بگشا

💡 هرگز نهایتی نکند سر گرانیت هرگز به غایتی نرسد مهربانیم