چوپان

چوپان. ( ص، اِ ) همریشه شبان در پهلوی شوپان در جغتایی کوپان ( با واو مجهول ) و چوبان ( با واو مجهول و باء ). ( حواشی برهان چ معین ). نگهبان گوسفندان و گاوان. کسی که نگاهبان گوسفندان است. نامهای دیگرش گله بان و شبان است. مؤلف سراج اللغات احتمال غالب به ترکی بودن این کلمه داده لیکن در فارسی بودن آن شک نیست چه چوپان و شبان از یک ریشه است. «پان » و«بان » بمعنی نگاه دارنده است و «چ « »ش » مبدل هم هستند. در اوستا «پسو» بمعنی حیوانات اهلی است. در سنسکریت «پشو» بهمان معنی است. پس اصل لفظ بمعنی نگاهدارنده حیوانات اهلی است و در پهلوی این کلمه شپان است.( فرهنگ نظام ). گله بان. ( غیاث اللغات ). شپان گوسفندان. ( شرفنامه منیری ). چوپان و شپان و گله دار. ( ناظم الاطباء ). چپان. شبان. گله بان. رمه یار و رمه بان. پاده بان. گوسفندچران. راعی. بمعنی حارس و حافظ است. ( یادداشت مؤلف ). نگهبان گله گوسفند و گاو

(اِمر. ) نگهبان گلة گوسفند و گاو، شبان.

کسی که گوسفندان را به چراگاه می برد، نگهبان گلۀ گوسفند، رمه بان، رمه یار، رامیار، رمیار، شبان.

شبان:نگهبان گله گوسفند، رمه بان، رمه یار
( صفت اسم ) نگهبان گل. گوسفند و گاو شبان رمه بان.
از امرای زمان سلطنت سلطان ابوسعید از قبیل. قراوتاش ٠

چوپان، هم معنی با چوبدار و به تاجیکی ده مرده، سرپرست گله چارپایان را می گویند. به رمه بان گاوها، گاویار یا گاوبان گفته می شود و به کار یک گاویار، گاویاری گفته می شود. چوپانی یکی از قدیمی ترین پیشه های انسانی است و در حدود ۶ هزار سال پیش در آسیای کوچک آغاز شد.
چوپان هم ریشه با واژهٔ شبان است. در زبان فارسی میانه شوپان بوده و به معنی نگهبان گاوان و گوسپندان است.

pastore
همریشه شبان در پهلوی شوپان

💡 همان باغبان نیست در باغ کس رمه نیز چوپان ندارد ز پس

💡 بدست دزد دهی گنج چند بی گنجور بکام گرگ نهی گله چند بی چوپان

💡 سپاکو که بد جفت چوپان همی بپرورد آن کودک از مردمی