پکن

پکن پایتخت جمهوری خلق چین و یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای جهان به شمار می‌رود. جمعیت این شهر در سال ۲۰۱۴ بیش از ۲۱٬۵۱۶٬۰۰۰ نفر تخمین زده شده است. پس از شانگهای، دومین شهر پرجمعیت کشور محسوب می‌شود و همچنین مرکز اصلی سیاسی، فرهنگی و آموزشی چین است. فرودگاه بین‌المللی این شهر از لحاظ ترافیک مسافران در رتبه دوم شلوغ‌ترین فرودگاه‌های جهان قرار دارد.

طبق آخرین داده‌های جغرافیایی، وسعت طولانی‌ترین بخش این شهر به ۲۰۴ کیلومتر می‌رسد که بخش قابل توجهی از آن، حدود یک‌سوم، از کوهستان‌های سرسبز و خالی از سکنه تشکیل شده است. پیشینه تاریخی این شهر به حدود سه هزار سال قبل برمی‌گردد و در هشت قرن اخیر، طی بیشتر دوره‌ها پایگاه اصلی قدرت و پایتخت چین بوده است. تعداد اندکی از شهرهای دنیا توانسته‌اند طی دوره‌ای چنین طولانی به‌عنوان مرکز سیاسی، فرهنگی و آموزشی باقی بمانند و همین امر باعث شده آثار تاریخی بسیاری در این شهر به چشم بخورد. میزبان بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۸ و المپیک زمستانی ۲۰۲۲ بود و به این ترتیب اولین شهر در تاریخ لقب گرفت که هر دو رویداد المپیکی (تابستانی و زمستانی) را برگزار کرده است.

این شهر یکی از قدیمی‌ترین مراکز مسکونی جهان به شمار می‌رود و قدمت آن به حدود سه هزار سال پیش بازمی‌گردد. وجود سلسله هان (۲۰۶ قبل از میلاد - ۲۲۰ میلادی) نقش مهمی در شکل‌گیری هویت فرهنگی چین داشته است. مردم چین خود را قوم هان می‌نامند و زبان خود را نیز زبان هان می‌دانند؛ در حالی که نام بین‌المللی چین برگرفته از نام سلسله کین است.

در طول چهار قرن بعدی، تغییرات زیادی را تجربه کرد؛ از تجزیه امپراتوری به سه پادشاهی گرفته تا اشغال توسط اقوام استپی و مجدد به قدرت رسیدن سلسله سویی و آنگاه دودمان تانگ. دوران حکومت سلسله تانگ (۶۱۸-۹۰۷ میلادی) که توسط امپراتور لیانگ تأسیس شد، یکی از دوره‌های اوج قدرت فرهنگی و هنری چین به شمار می‌رود. در این دوره، نام شهر جیچنگ تغییر یافت و به یوژو یا یانجینگ معروف شد.

با سقوط سلسله تانگ در سال ۹۳۸ میلادی، دوران تازه‌ای از آشوب آغاز شد. قبیله‌ای شمالی به نام خیتان پکن را تصاحب کرد و این شهر را مرکز حکومت خود قرار داد. پکن به یکی از مهم‌ترین شهرهای آسیا تبدیل شد. خیتانی‌ها سلسله لیائو را تأسیس کردند و نام شهر را یانجینگ نهادند. امپراتوری آن‌ها که تحت عنوان کاتای شناخته می‌شد، قدرت خود را در سراسر آسیا گسترش داد. در قرن دوازدهم، قوم جورچن موفق شد خیتانی‌ها را شکست دهد و سلسله جین را با پایتختی پکن بنا کند که در آن زمان ژونگدو نامیده می‌شد.

تصویر معنی پکن

لغت نامه دهخدا

پکن. [ پ ِ ک َ ] ( اِخ ) خانبالغ. رجوع به پکینگ شود.

فرهنگ معین

(پَ کَ ) (اِ. ) نک ارزن.

فرهنگ فارسی

سابقا آنرا پی پینگ میگفتند.شهر و پایتخت کشور چین در ناحیه شمال شرقی آن کشور که ۷۵٠٠٠٠٠ تن جمعیت دارد و مرکب از چهار شهرمیباشد: شهر چینی یا شهر خارجی شهر تاتار یا شهر داخلی. در مرکز شهر اخیر شهر سلطنتی قرار دارد و آن ((شهرممنوع ) ) را احاطه کرده. پکن یکی از مراکز بزرگ صنعتی و تجاری بشمار میرود.
( اسم ) ارزن.

دانشنامه عمومی

پِکَن ( به فرانسوی: Pékin ) ( به چینی: 北京 ) ( تلفظ در زبان ماندارین: بِیچینگ ) پایتخت جمهوری خلق چین و یکی از پرجمعیت ترین شهرهای جهان است. این شهر در سال ۲۰۱۴ بیش از ۲۱٬۵۱۶٬۰۰۰ میلیون نفر سکنه داشته است. پکن دومین شهر پرجمعیت چین پس از شانگهای و مرکز سیاسی، فرهنگی و آموزشی کشور است. فرودگاه بین المللی پکن دومین فرودگاه شلوغ جهان از نظر ترافیک مسافران است. بر مبنای آخرین داده های دقیق جغرافیایی بیشترین درازای شهر پکن ۲۰۴ کیلومتر می باشد که از آن حدوداً یک سوم کوهستان های سرسبز و خالی از سکنه هستند. سابقه تاریخی شهر به حدود سه هزار سال پیش می رسد و در هشت قرن اخیر در اغلب دوره ها پایتخت چین بوده است. کمتر شهرهایی در دنیا هستند که برای دوره ای چنین دراز مرکز سیاسی، فرهنگی و آموزشی باقی مانده باشند به همین جهت آثار تاریخی زیادی در شهر وجود دارد.
پکن میزبان بازی های المپیک تابستانی ۲۰۰۸ و بازی های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ بود و به این ترتیب اولین شهری است که هم المپیک تابستانی و هم المپیک زمستانی در آن برگزار شده است.
پایتخت چین یکی از قدیمی ترین شهر های جهان است و قدمت آن به سه هزار سال پیش باز می گردد.
می توان گفت که سلسله هان ( ۲۰۶ قبل از میلاد - ۲۲۰ پس از میلاد ) روح چینی را تراشیده است. چینی ها خود را قوم هان می نامند و زبان خود را زبان هان می نامند. در غرب از اصطلاح چین استفاده می کنیم که از سلسله کین گرفته شده است.
طی چهار قرن بعدی، پکن تغییرات زیادی را تجربه کرد، از تجزیه امپراتوری به سه پادشاهی، اشغال بربرهای استپ و پیروزی سلسله سویی و سپس دودمان تانگ.
سلسله تانگ ( 618 - 907 ) که توسط امپراطور لیانگ تأسیس شد، دوره ای از بزرگترین قدرت را در فرهنگ و هنر چین رقم زد. همچنین در سلسله تانگ، نام شهر جیچنگ تغییر کرد و آن را یوژو یا یانجینگ نامیداند.
پس از سقوط تانگ سال ( 938 )، دوره آشفته دیگری آغاز شد. یک قبیله شمالی به نام خیتان در سال 938 پکن را پایتخت خود قرار دادند و به یکی از مهم ترین شهرهای آسیا تبدیل شدند.
خیتان سلسله لیائو را تأسیس کرد و پکن را یانجینگ نامید. قدرت آنها در سراسر آسیا گسترش یافت و امپراتوری وسیع به نام کاتای شناخته شد.
در قرن دوازدهم، جورچن ها خیتان را شکست دادند و سلسله جین را با پایتختی پکن تأسیس کردند که اکنون آن را ژونگدو می نامند.

دانشنامه آزاد فارسی

پِکَن (Beijing)
(نام سابق: پکینگ۱؛ نام رسمی: بِیْ جینگ۲؛ نام مغولی مصطلح در متون کهنفارسی و عربی: خان بالق به معنی شهرخان) پایتخت چین، با ۱۷,۸۰۰ کیلومتر مربع مساحت، و ۱۰,۸۴۹,۰۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). بخش هایی از مرز شمال شرقی آن با قسمت هایی از دیوار بزرگ چین منطبق است. صنایع آن شامل علوم مهندسی و تولید فولاد، خودرو، پارچه، و مواد پتروشیمی است. بناهای دیدنی پکن عبارت اند از دروازۀ تیان آنمن۳ (دروازۀ صلح آسمانی) و میدان تیان آنمن۴ (که در ۱۹۸۹ صحنۀ اعتراض های دانشجویی بود که ارتش به شدت آن ها را سرکوب کرد)؛ شهر ممنوع (کاخ سلطنتی معروف به گو گونگ۵)، که یونگ لو۶، امپراتور مینگ، بین ۱۴۰۶ـ۱۴۲۰م آن را بنا نهاد؛ تالار بزرگ خلق (۱۹۵۹)؛ مقر کنگرۀ ملّی خلق (۱۹۵۹)؛ موزۀ تاریخ و انقلاب چین؛ تالار یادبود مائو (۱۹۹۷)؛ کاخ تابستانی که امپراتریس دوآگر سی شی۷ آن را ساخت؛ کاخ تابستانی قدیمی؛ معبد آسمانی (تیان تان۸)، و گورهای مینگ واقع در ۵۰کیلومتری شمال غربی پکن. مدارک مربوط به ماندگاه های اولیه در پکن به ۱,۰۰۰پ م باز می گردد. پکن به منزلۀ پایتخت (معروف به دادو۹) قوبلای خان، امپراتور مغول، پیشرفتی چشمگیر داشت. در دورۀ سلسلۀ مینگ (۱۳۶۸ـ۱۶۴۴ ) پایتخت به مدت ۳۵ سال به نانجینگ۱۰ (یا نانکن) منتقل شد، و پکن به بِی پینگ۱۱ (صلح شمالی) تغییر نام یافت. در ۱۴۲۱ م، که بار دیگر پایتخت شد، مجدداً آن را پکن (پایتخت شمالی) نامیدند. ملّیون گومین دانگ۱۲ در ۱۹۲۸ دوباره نان جینگ را پایتخت کردند؛ و پکن را مجدداً بی پینگ نامیدند. این شهر از ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۵ در اشغال ژاپن بود. در ۱۹۴۹ حکومت جدید کمونیستی بار دیگر پایتخت را به این شهر منتقل کرد و دوباره آن را پکن نامید. پکن قدیم از دو شهر مجزا تشکیل شده بود که هر کدام با دیوارهای سنگی بزرگ محصور بودند. کناره های شهر درونی مربع شکل (که سابقاً در اروپا با نام تاتار معروف بود) ۷ کیلومتر طول، ۱۵ متر ارتفاع، و ۱۸ متر ضخامت داشتند؛ در جنوب آن شهر بیرونی (که زمانی به شهر چینی شهرت داشت) واقع شده بود که کناره های آن طولانی تر بودند و از شرق به غرب به طول ۸ کیلومتر امتداد داشتند. دیوارهای مزبور دارای ۱۷ دروازه بودند که بر فراز آن ها برج هایی به ارتفاع ۳۰ متر بنا شده بود. در مرکز شهر درونی، کاخ سلطنتی گوگونگ قرار داشت که با دیوار و خندق احاطه شده بود، زیرا شهروندان عادی اجازۀ ورود به آن را نداشتند. امروز کاخ مزبور به موزه تبدیل شده و به روی عموم باز است. در غرب کاخ سلطنتی، باغ ها و عمارت های کلاه فرنگی دربار قرار دارند.