واژۀ ناپسندی که در متون کهن با املا و ساختاری مرکب به صورت [ پ َ س َ ] ثبت شده، در مفهوم به معنای رَغْم و مَرْغَمَه است و در فرهنگنامههایی چون منتهیالارب بهخوبی به این معانی اشاره شده است. همچنین در منابعی مانند ناظمالاطباء بهصورت عدم قبول، عدم مطبوعیت و نامطبوعی تعریف شده و در مجموع بیانگر حالتی است که چیزی مورد قبول و پسند واقع نشود.
در کاربردهای امروزی، این واژه به وضعیتی اطلاق میشود که در آن یک پدیده، رفتار یا اثر، احساس خوشایند و مقبولی در فرد یا گروه برنمیانگیزد و از این رو با واکنش منفی و ردّ همراه میشود. این مفهوم میتواند در حوزههای گوناگونی از جمله اخلاق، هنر، سلیقه و روابط اجتماعی به کار رود و نشاندهندۀ ناهمخوانی با معیارهای پذیرفتهشده باشد.
در نتیجه، ناپسندی به عنوان یک اصطلاح، تنها به معنای سادۀ نپسندیدن یا پسند نکردن نیست، بلکه بار معنایی عمیقتری دارد و حاکی از نوعی ناخرسندی آگاهانه و گاه مبتنی بر ارزشهای فرهنگی و زیباشناختی است. کاربرد دقیق و رسمی این واژه در نگارش فارسی، مستلزم رعایت املای درست و استفاده از نیمفاصله در صورت لزوم است تا از هرگونه ابهام در انتقال معنا جلوگیری شود.
