این واژه در مطالعات و مدلسازی، به متغیری اطلاق میشود که میزان آن متأثر از تغییرات متغیر مستقل است. این متغیر به مثابه نتیجه یا پیامد در نظر گرفته میشود که تغییرات آن در پاسخ به دستکاری متغیر مستقل، مورد پایش و اندازهگیری قرار میگیرد. به عبارت روشنتر، متغیر وابسته همان عنصری است که در یک پژوهش، به منظور ارزیابی واکنش آن به عوامل دستکاریشده، تحت بررسی دقیق قرار میگیرد. برای نمونه، در تحقیقی که به بررسی تأثیر شدت نور بر رشد گیاهان میپردازد، متغیر وابسته میتواند قد یا وزن گیاه باشد. در این سناریو، میزان نور که به عنوان متغیر مستقل عمل میکند، به صورت هدفمند تغییر داده میشود تا تأثیر این تغییرات بر قد یا وزن گیاه، که همان متغیر وابسته است، مورد تحلیل و بررسی علمی قرار گیرد. این رویکرد امکان درک چگونگی تأثیر یک عامل خاص بر پدیدهای دیگر را فراهم میآورد. بدین ترتیب، متغیر وابسته نقشی محوری در تحقیقات ایفا میکند؛ زیرا بیانگر نتیجه یا واکنشی است که در پی تغییرات متغیر مستقل بروز مییابد. کاربرد آن در مدلسازیها و پژوهشها، به محققان این امکان را میدهد تا تأثیرات متغیرهای مستقل بر پدیدهها یا نتایج خاص را با دقت و جامعیت مورد کاوش قرار دهند و به درک عمیقتری از روابط علّی و معلولی دست یابند.
متغیر وابسته
فرهنگستان زبان و ادب
ویکی واژه
جمله سازی با متغیر وابسته
دوم، ممکن است از تکنیک متغیرهای ابزاری استفاده شود تا با ایجاد نقش برای سایر متغیرها (ابزارها) که توسط متغیر وابسته تحت تأثیر قرار نمیگیرند، هرگونه علت وارونه حذف شود.