متعال

کلمه متعال در زبان فارسی به معنای عالی، برتر یا فوق‌العاده است و به صفات الهی و ویژگی‌های والای موجودات اشاره دارد. این واژه از ریشه عربی تعالی به معنای عالی بودن و برتر بودن گرفته شده است و بیشتر در زمینه‌های مذهبی و فلسفی استفاده می‌شود.

کاربردها

در متون دینی: این کلمه به ویژگی‌هایی اشاره دارد که فراتر از محدودیت‌های انسانی یا دنیوی هستند. به عنوان مثال، در متون دینی، خداوند به عنوان موجودی متعال توصیف می‌شود که از هر گونه نقص و محدودیت آزاد است و به تمامی صفات کمال و عظمت مجهز است.

در ادبیات و شعر: این واژه در اشعار و متون ادبی برای توصیف ویژگی‌های عالی و برتر به کار می‌رود. شاعران و نویسندگان از این واژه برای توصیف عظمت خداوند، صفات او، یا مفاهیم والا و معنوی استفاده می‌کنند.

در فلسفه: متعال در فلسفه و عرفان به معنای عالی و فراتر از دنیای مادی به کار می‌رود و به مفاهیم و موجوداتی اشاره دارد که از نظر وجودی یا صفات، برتر از عالم محسوس و تجربی هستند. در این زمینه، متعال به ویژه در توصیف خداوند و حقیقت مطلق به کار می‌رود.

تصویر معنی متعال

لغت نامه دهخدا

متعال. [ م ُ ت َ ] ( ع ص ) بلندشونده. در اصل متعالی بود اسم فاعل از تعالی که ناقص واوی است از تفاعل در حالت رفعی ضمه بر یاء ثقیل بود ساقط کردند بعد اجتماع ساکنین شد میان یا و تنوین. یاء را حذف کردند و درآخر وقف کردند تنوین هم ساقط گردید، متعال باقی ماند. ( غیاث ) ( آنندراج ). بلند و رفیع و بالا. ( ناظم الاطباء ) ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ):
عالم را خاک کف دو پای تو کرده ست
عزوجل ایزد مهیمن متعال.منوچهری ( دیوان چ 2 ص 168 ).بزرگ بارخدائی که ایزد متعال
یگانه کرد به توفیقش از جمیع الناس.منوچهری.آن آب حیات است که جاوید بماند
نفسی که از او داد کریم متعالش.ناصرخسرو.در ملک ایمن از زوال، در ذات و نعمت متعال. ( کشف الاسرار ). و رجوع به تعالی و متعالی شود.
متعال. [م ُ ت َ عال ل ] ( ع ص ) شتر به سختی و شدت دونده. ( ناظم الاطباء ) ( از اقرب الموارد ). و رجوع به تعالل شود.

فرهنگ معین

(مُ تَ ) [ ع. ] (ص. ) بلند شونده، بلند - پایه، والا، برتر.

فرهنگ عمید

۱. بلندمرتبه.
۲. از صفات باری تعالی. &delta، در اصل متعالی بوده، یای آن در وصف خداوند حذف گردیده.

فرهنگ فارسی

بلندشونده، بسیاربلند، یکی ازصفات باری تعالی،دراصل متعالی بوده، یائ آن دروصف خداوندحذف گردیده )
۱ - ( اسم ) بلند شونده. ۲ - ( صفت ) بلند والا: در ملک ایمن از زوال در ذات و نعمت متعال. یا خدای متعال. خدای که بالاتر از همه است خدای تعالی.
شتر به سختی دونده

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] متعال اسمی است برای خداوند متعال، چون افعال خداوند از سنخ افعال خلایق نیست.
ترجمه شرح الاسماء الحسنی از علّامه سیدحسین همدانی دورودآبادی

جملاتی از کلمه متعال

کاین بخشش بی حدرا، حدی بنه آخر جود تو مگر جود خدای متعال است؟

تقریباً هر فرهنگی یک خدای برتر را می‌شناسد؛ یک خالق قدرتمند که با آسمان مرتبط است. مردمان مختلف غرب آفریقا از بالاترین خدا به‌عنوان آما یا اولورون یاد می‌کنند، درحالی‌که برخی از مردم آفریقای شرقی از نام مولونگو استفاده می‌کنند. آفریقایی‌هایی که مسیحیت یا اسلام را پذیرفته‌اند، گاهی خدای متعالی آن ادیان را با خدای برتر دین و اساطیر سنتی آفریقا ترکیب می‌کنند.

اسم «علی» دلالت بر علوّ و والایی دارد. شکل وصفی آن معنای «متعالی» می‌دهد. این اسم در عربی کهن هیچ‌گاه با حرف تعریف «ال» به کار نرفته است تا بشود از آن به عنوان اسم خاص و نه صفت، یاد کرد.