«سامانه عامل» برابر فارسی اصطلاح «Operating System» یا همان «سیستم‌عامل» است. این واژه به نرم‌افزاری بنیادین گفته می‌شود که پس از روشن شدن رایانه یا دستگاه دیجیتال بارگذاری شده و ارتباط میان سخت‌افزار و نرم‌افزار را برقرار می‌کند. بدون سامانه عامل، اجرای برنامه‌ها و مدیریت منابع دستگاه امکان‌پذیر نخواهد بود.
کارکرد اصلی سامانه عامل مدیریت اجزای مختلف سخت‌افزاری مانند پردازنده، حافظه، ورودی‌ـ‌خروجی‌ها و همچنین فراهم‌کردن محیطی مناسب برای اجرای برنامه‌هاست. این نرم‌افزار لایه‌ای میانی میان کاربر و سخت‌افزار ایجاد می‌کند تا کاربر بتواند با دستورات ساده و محیطی قابل‌فهم، از توان پیچیده‌ی دستگاه بهره ببرد.
نمونه‌های شناخته‌شده‌ی سامانه عامل شامل ویندوز، لینوکس، مک‌اواس و اندروید هستند. هر یک از این سامانه‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند، اما در همه‌ی آن‌ها وظیفه‌ی اصلی یکسان است: ایجاد نظم در استفاده از منابع سیستم و فراهم کردن امکان تعامل کاربر با دستگاه. به این ترتیب، این سامانه را می‌توان ستون اصلی هر رایانه یا دستگاه هوشمند دانست.
