زحمت

زحمت. [ زَ م َ ] ( از ع، مص، اِمص ) انبوهی. ( صراح ) ( منتهی الارب ) ( از فرهنگ نظام ) ( آنندراج ). اسم است از زحم. ( از متن اللغة ) ( مؤید الفضلا ): بر اثر استادم برفتم تاخانه خواجه بزرگ زحمتی دیدم و چندان مردم نظاره که آنرا اندازه نبود. ( تاریخ بیهقی ). و زن و کودک بر جوشیده و بیرون آمده... و نثارها کردند از اندازه گذشته و زحمتی بود چنانکه سخت رنج میرسید بر آن خوازه ها گذشتن. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 256 ). آنجا که تنگ بود زحمتی عظیم و جنگی قوی برپای شد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 467 ).و چون زحمت پراکنده شد و مجلس خفیف تر شد. ( تفسیر ابوالفتوح رازی چ 1 ج 2 ص 266 ). چون فارغ شدند خلوت خواستند و زحمت باز گردید. ( راحة الصدور راوندی ). سلطان فرمود که فردا از دجله عبور کنیم و روی بجانب همدان نهیم. لشکر و حاشیه اندیشیدند که فردا زحمت باشد... قصد کردند که در روز خالی بگذرند. ( راحة الصدور ). || انبوهی کردن و بدوش بر زدن. ( تاج المصادر بیهقی ). بمعنی زحم است. ( از غیاث اللغات ). در تنگنای افکندن. ( از المعجم الوسیط ) ( از صحاح ). انبوهی کردن. ( مجمل اللغه ). و رجوع به زحمة، زحمت دادن و مزاحمت شود. || رنج، و با لفظ کشیدن استعمال میشود. ( فرهنگ نظام ). رنج، و بالفظ دادن و نهادن و بردن و کشیدن مستعمل است. ( از خلاصه بهار عجم در حواشی مصطلحات الشعرا ص 241 ) ( آنندراج ). رنج، محنت و عذاب، آزردگی تن یا روح. ( از ناظم الاطباء )