اجدر

کلمه‌ی «اجدر» در زبان فارسی به معنای «سزاوارتر» یا «شایسته‌تر» است. این واژه برای توصیف کسی یا چیزی به کار می‌رود که در شرایط یا موقعیتی خاص، از نظر صلاحیت، توانایی یا حق تقدم نسبت به دیگران برتری دارد. به عبارت دیگر، وقتی گفته می‌شود کسی اجدر است، منظور این است که او سزاوارتر است.

«اجدر» در متون قدیمی و ادبیات فارسی کاربرد فراوان داشته و اغلب برای بیان عدالت، شایستگی یا حقانیت به کار رفته است. این واژه به شدت با مفاهیمی مانند انتخاب درست، اولویت و سزاواری در امور اخلاقی و اجتماعی مرتبط است.

مترادف‌های اجدر شامل «احق» و «اولی» هستند که همگی به معنای شایسته‌تر و سزاوارتر بودن اشاره دارند. استفاده از این واژه‌ها در متون کلاسیک نشان می‌دهد که نویسندگان قدیمی اهمیت زیادی به عدالت، شایستگی و رعایت حق در رفتارهای فردی و اجتماعی قائل بوده‌اند.

لغت نامه دهخدا

اجدر. [ اَ دَ ] ( ع ن تف ) ارآی. الیق. اَحری. احق. سزاوار. ( مهذب الاسماء ). سزاوارتر. جدیرتر. اولی.

فرهنگ معین

(اَ دَ ) [ ع. ] (ص تف. ) سزاوارتر، شایسته تر.

فرهنگ فارسی

سزاوارتر

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی أَجْدَرُ: سزاوارتر
ریشه کلمه:
جدر (۴ بار)
«أَجْدَر» از مادّه «جدار» به معنای دیوار است، سپس به هر چیز مرتفع و شایسته، اطلاق شده است، به همین جهت «أَجْدَر» معمولاً به معنای شایسته تراستعمال می شود.
دیوار. جمع آن جُدُر (بر وزن شتر) است در آنجا دیواری یافتند که می‏خواست بی‏افتد و خراب شود راغب گوید: دیوار را از لحاظ ارتفاع، جدار و از لحاظ اینکه مکانی را احاطه کرده حائط گویند. عربهای بادیه نشین از حیث کفر و نفاق محکمتر، و سزاوارتراندکه حدود آنچه را خدا بر پیامبرش نازل کرده نشناسند. در مجمع فرموده، اجدر از جدر الحائط (به سکون دال) که به معنی اصل و اساس انست، گرفته شده. گویا سزاوار و لایق بودن یک نوع محکمی و پایه است.

ویکی واژه

سزاوارتر، شایسته

جمله سازی با اجدر

و اصل الکلمة من الولی و هو القرب تأویله ما ربحک ما تکره فاحذره، و التّکرار تأکید للوعید و قیل: معناه انّک اجدر بهذا العذاب و احقّ و اولی، یقال للرّجل یصیبه مکروه و یستوجبه. و قیل: معناه الویل لک حین تحیی و الویل لک حین تموت و الویل لک حین تبعث و الویل لک حین تدخل النّار. قالت الخنساء.