اتیمولوژی (Etymology) به معنای ریشهشناسی واژههاست. این علم به بررسی خاستگاه لغات، تغییرات آوایی و معنایی آنها در طول زمان و ارتباطشان با زبانهای دیگر میپردازد. در فارسی نیز گاه بهجای آن از اصطلاح «واژهشناسی تاریخی» استفاده میشود.
اتیمولوژی کمک میکند تا مسیر تحول یک واژه از زبانهای باستانی تا شکل کنونی آن روشن شود. این دانش نشان میدهد که چگونه واژهها تحت تأثیر فرهنگها، مهاجرتها یا دگرگونیهای اجتماعی تغییر کردهاند. به همین دلیل، در زبانشناسی و تاریخ فرهنگ، جایگاهی مهم دارد.
در مطالعات فارسی، اتیمولوژی برای یافتن ریشههای اوستایی، پهلوی یا عربی واژهها به کار میرود. مثلاً روشن میکند کدام کلمه اصالت ایرانی دارد و کدام از زبانهای دیگر وارد فارسی شده است. بنابراین اتیمولوژی ابزار اصلی برای فهم عمیقتر واژهها و پیوند آنها با تاریخ و هویت زبانی است.