آپارتاید

این واژه که در فارسی به معنای جدایی نژادی است، سیاستی بود که بر تفکیک رسمی نژادها، تبعیض در دسترسی به امکانات، و اولویت‌بخشی به سفیدپوستان در آفریقای جنوبی استوار بود. این نظام که ریشه در واژه‌ای به زبان هلندی دارد، از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۹۴ میلادی اعمال شد. در این دوران، سفیدپوستان که تنها ۱۴ درصد از جمعیت را تشکیل می‌دادند، از اعطای حق رأی به سیاه‌پوستان و آسیایی‌تباران خودداری کرده و این گروه‌ها را از حقوق اساسی خود، از جمله حق اختلاط با سفیدپوستان، محروم ساختند. از منظر واژگانی، آپارتاید به معنای مجزا و جدا نگه داشتن است. این سیاست، افراد غیرسفیدپوست را مجبور به سکونت در مناطق و استان‌های مشخصی می‌نمود و آنان را از کلیه حقوق سیاسی و فرصت‌های تحصیلی و پیشرفت محروم می‌ساخت. در مناطقی که سیاهپوستان مجبور به اقامت بودند و امکان خروج از آن را نداشتند، حداقل امکانات رفاهی نیز فراهم نبود. در واکنش به این نظام، کنگره ملی آفریقا با هدف ایجاد جامعه‌ای آزاد و چندقومیتی، مبارزه‌ای را علیه آپارتاید آغاز کرد. طرفداران لغو این سیاست، با برگزاری تظاهرات مسالمت‌آمیز در شهرهای شپرویل و تسوتو، با مقاومت مخالفان روبرو شدند. در جریان این اعتراضات، راهپیمایان سیاه‌پوست مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و در تاریخ ۲۱ مارس ۱۹۶۰، حدود ۶۹ آفریقایی کشته شدند. از برجسته‌ترین مخالفان آپارتاید، استیو بیکو و نلسون ماندلا بودند. استیو بیکو بر اعتقاد به حکومت سیاهان تأکید داشت، در حالی که نلسون ماندلا خواهان حقوق برابر برای تمامی ساکنان آفریقای جنوبی بود. ماندلا در سال ۱۹۶۲ دستگیر و پس از محاکمه به حبس ابد محکوم گردید. وی سرانجام در سال ۱۹۹۰، در سن ۷۲ سالگی آزاد شد و مجدداً مبارزه برای احقاق حقوق انسانی را از سر گرفت. در نهایت، اف. دبلیو. دی کلرک، رئیس‌جمهور وقت آفریقای جنوبی، مذاکراتی را با ماندلا آغاز کرد. یک سال پس از آن، کنگره ملی آفریقا پیروز انتخابات شد، ماندلا به ریاست جمهوری رسید و نظام آپارتاید لغو گردید.