معنی اطوار چیست و چه مفهومی دارد؟

لغت نامه دهخدا

اطوار. [اَطْ ] ( ع اِ ) ج ِ طور. ( ناظم الاطباء ) ( ترجمان ترتیب عادل ص 67 ). ج ِ طور، یک بار. قال اﷲ تعالی «خلقکم اطواراً» قال الاخفش: ای طوراً نطفة و طوراً علقة و طوراً مضغة. ( منتهی الارب ) ( از آنندراج ) ( از اقرب الموارد ). ج ِ طور، بمعنی تارة، یقال: اتیته طوراً بعد طور؛ یعنی یک بار پس از بار دیگر. ( از اقرب الموارد ) ( از متن اللغة ). || انواع و اصناف گویند. الناس اطوار؛ ای اصناف مختلفون. ( از منتهی الارب )؛ یعنی مختلف اند بر حالات گوناگون و در تاج: ای اصناف. ( از اقرب الموارد ). و رجوع به طور شود. || ج ِ طور. حالتها و کیفیتها. ( فرهنگ نظام ). حالات و هیئتها.( از اقرب الموارد ). و رجوع به طور شود:
شمس وجود احمد و خود زهرا
ماه ولایت است ز اطوارش.ناصرخسرو.آنگاه پروردگار قدرت در اطوار امشاج قد و قامت و عرض وطول و هیئت او ترتیب فرماید. ( قصص الانبیاء ص 11 ). یکی آن که پادشاه که تا ابد باقی باد، چون در احوال و اطوار اسلاف ملوک و سلاطین و بسطت ملک و نفاذ حکم و جلالت قدر و کامکاری و فرمانروایی ایشان نگرد... بصیرت او در امضاء این معنی باقی تر گردد. ( ترجمه تاریخ یمینی چاپی ص 7 ).
بنما در بساط فرش رخوت
سالکان مسالک اطوار.نظام قاری ( دیوان البسه ص 23 ). || ادوار و ازمنه. || طریقه ها و روشها. || طرق و راهها. || امثال و اعمال. ( ناظم الاطباء ).
- اطوار حمیده؛ کردارها و اعمال ستوده. ( ناظم الاطباء ).
- اطوار سیاه؛ کردارهای زشت. ( ناظم الاطباء ).
- اطوار ناهموار؛ کردارهای بد و نامناسب. ( ناظم الاطباء ).
- اطوار نکوهیده؛ کردارهای زشت و ناستوده. ( یادداشت مؤلف ).
|| رسمها و عادتها. ( ناظم الاطباء ). || مأخوذ از تازی، در پارسی بمعنی حرکات و اداهای رقص. مثال: اطوار درنیاور. ( از فرهنگ نظام ). و رجوع به اطفار شود. در تداول عامه، اطفار گویند. || قدرها. حدها. ( از اقرب الموارد ).
- اطوار سبعة؛ کنایه از مراتب هفتگانه. ( انجمن آرای ناصری ). و صاحب کشاف گوید: در اصطلاح اهل تصوف عبارت از: طبع. نفس. قلب. روح. سرّ خفی و اخفی. کما فی شرح المثنوی. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ).