بسکتبال

بَسکِتبال (basketball)
نوعی بازی با توپ بین دوتیم پنج نفره در زمینی سرپوشیده و محصور. هدف بازی پرتاب توپ بزرگ پربادی به درون یک حلقۀ مدور توردار از طریق پاس دادن است. در دو انتهای زمین بازی یک حلقه در ارتفاع ۳.۰۵ متری از زمین نصب شده است. در ۱۹۵۰ نخستین بازی های قهرمانی مردان جهان و در ۱۹۵۳ نخستین بازی های قهرمانی بانوان جهان برگزار شد. در حال حاضر این بازی ها هر چهار سال یک بار برگزار می شود. زمین بازی طبق استاندارد امریکایی۲۸.۷ متر طول و۱۶.۵ متر عرض دارد و در هر انتهای زمین یک پایه دارای صفحه قرار دارد که در مرکز آن یک حلقۀ فلزی مدور نصب شده است.قوانین بازی. هدف بازی کسب بیشترین امتیاز از طریق پرتاب توپ به درون حلقه است، که به آن سبد هم گفته می شود. هر پرتاب به درون حلقه که از فاصلۀ نزدیک انجام شود دو امتیاز دارد. برای پرتاب هایی که از فاصله ای دورتر از یک محدودۀ خاص انجام گیرد سه امتیاز درنظر می گیرند. اگر تیمی مرتکب خطاهای معینی شود، به تیم مقابل فرصت یک پرتاب به نام پرتاب آزاد داده می شود که یک امتیاز دارد. پرتاب خطا یا پرتاب آزاد از خطی به فاصلۀ۴.۶ متر از صفحۀ حلقه انجام می گیرد. در زمین بازی، از خط پرتاب آزاد تا خط انتهای زمین خطوطی وجود دارد که پیش از پرتاب آزاد، هیچ بازیکنی نمی تواند وارد این محوطه (موسوم به محوطۀ سه ثانیه) شود. در بازی های رسمی، بازیکنان حریف نمی توانند بیش از سه ثانیه در این محوطه بمانند. طبق قوانین بازی های حرفه ای، هر بازیکن پس از ارتکاب شش خطا باید زمین را ترک کند. ابعاد و علامت گذاری ها در بازی های غیرحرفه ای امریکا، حرفه ای امریکا و بازی های بین المللی تا اندازه ای با هم فرق دارند. اگر یک بازی رسمی به تساوی بینجامد، بازی در وقت اضافه و تا برنده شدن یکی از دو تیم ادامه می یابد. طبق قوانین حرفه ای، هر بازی از چهار زمان دوازده دقیقه ای تشکیل می شود. براساس قوانین، زمان تصاحب توپ برای گل زنی محدود است. این زمان در بازی های رسمی ۲۴ ثانیه است.
تاریخچه. مبتکر بسکتبال یک کانادایی به نام جیمز نِیسمیت بود. او در محلی که امروز کالج اسپرینگ فیلد ماساچوست است، مربی تربیت بدنی بود. در ۱۸۹۱ نخستین بازی بسکتبال برگزار شد و در ۱۸۹۲ نخستین بار قوانین بازی های رسمی نوشته شد. بسکتبال به ویژه در شرق امریکا به سرعت گسترش یافت و پیش از سال ۱۹۰۰ نخستین بازی های دانشگاهی و حرفه ای برگزار شد. امروزه لیگ حرفه ای اول امریکا، لیگ ملی بسکتبال (ان بی اِی) است که در ۱۹۴۹ تشکیل شد. شاید بتوان گفت تیم جهانگردان هارلم مشهورترین تیم حرفه ای امریکاست. این تیم مستقل در ۱۹۲۷ تشکیل شده است. بازی هایی که تیم جهانگردان هارلم در سراسر جهان انجام داده سبب رواج بیشتر این بازی در کشورهای دیگر شده است. کانادا نخستین کشور غیرامریکایی بود که به بسکتبال علاقه مند شد. در حال حاضر تقریباً همۀ کشورهای اروپایی دارای لیگ های ملی اند و جام های اروپایی گوناگونی وجود دارد. بیش از ۱۴۰ کشور جهان عضو فدراسیون بین المللی بسکتبال غیرحرفه ای (اف آی بی اِی) هستند. از ۱۹۳۶ بسکتبال درشمار یکی از بازی های المپیک تابستانی درآمده است.