امهات

امهات. [ اُم ْ م َ ] ( ع اِ ) ج ِ اُمَّهة. ( ناظم الاطباء ) ( از المرجع ) ( از آنندراج ). ج ِ اُم. ( از اقرب الموارد ). مادرها. ( ناظم الاطباء ). مادران. ( مؤید الفضلاء ) ( آنندراج ). امهات در ذوی العقول گویند و امات در غیرذوی العقول. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ) ( از مهذب الاسماء ) ( از غیاث اللغات ):
لشکری زاصلاب سوی امهات
بهر آن تا در رحم روید نبات.مولوی. || اصول هر چیز. ( از مؤید الفضلاء ). مهمات. مهمترین. ( فرهنگ فارسی معین ).
- امهات البلاد، امهات المدائن؛ شهرهای عمده.
- امهات قصاید؛ قصاید مهم.
- امهات کتب؛ کتب مهم.
- امهات لغت؛ کتب معتبر و مهم در لغت.
|| در نزد حکما، عبارت از عناصر است. و در کشف اللغات گوید: امهات در اصطلاح حکما عناصر و طبایع را گویند چنانکه آباء در اصطلاح آنان افلاک و انجم را نامند. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). عناصر. ( از حکمت اشراق ص 187 ). عناصر اربعه. چهارآخشیج. چهارگوهر ( آب، باد، خاک و آتش ):
حکیمان این چنین گفتند با ما
که این چار امهاتند آن نُه آبا.ناصرخسرو.در قول اوبجمله گوا یابی
در امهات و زآتش و در آبا.ناصرخسرو.فیض تو که چشمه حیات است
روزی ده اصل امهاتست.نظامی.و رجوع به امهات اربعه شود. || در اصطلاح اهل رمل، عبارت از چهار شکلی است که در وقت کشیدن زایچه در چهار خانه اول واقع شوند. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ).

(اُ مّ ) [ ع. ] (اِ. ) جِ اُمَُهة. ۱ - مادرها، مادران. ۲ - اصول.

= ام
* امهات اربعه (سفلی ): [قدیمی، مجاز] چهار عنصر (آب، باد، خاک، و آتش ).
* امهات علوی: [قدیمی، مجاز] علوم، عقول، نفوس، و ارواح.

مادران، جمع ام، امهات اربعه: کنایه ازچهارعنصر( آب، باد، خاک، آتشامهات سفلی هم گفته شده
( اسم ) جمع امهه ۱ - مادرها مادران. توضیح بعضی قایلند که در جمع ام برای غیر ذوی العقول (امهات ) آرند و برای ذوی العقول (امات ). یا امهات اربعه. چار مادر چهار آخشیج چهار گوهر: باد خاک آب و آتش مقابل آبائ علوی. ۲ - مهمات مهمترین: از امهات کتب.

[ویکی الکتاب] معنی أُمَّهَاتُ: مادران
ریشه کلمه:
امم (۱۲۴ بار)

جِ اُمَُهة.
مادرها، مادران.
اصول.

💡 چه پیشید، چه پیش افتاد او را توان دید از جبین امهاتش

💡 رفتم تا بر سرش نثار کنم جان کوست عروسی که امهات جبال است

💡 گرفتم آنکه زجدات و امهات تو هست بگو کدام خرت شد نیا کدامین باب

💡 چار امهات نشو به نور تو یافتند ور نیستند خط نشینان و صیر باد؟

💡 مولود مام دهر که سرمد قماط اوست آبا و امهات برقص از نشاط اوست