اران

توضیحات جامع درباره معانی مختلف و تاریخی این کلمه:

خرگوشان: این واژه جمع کلمه «ارنب» است که در زبان فارسی قدیم به معنای «خرگوش» به کار رفته است. بنابراین، در این معنا اران به معنی «خرگوش‌ها» یا «خرگوشان» است. این کاربرد بیشتر در متون ادبی و کهن دیده می‌شود و نشان‌دهنده جمع بودن حیوان خرگوش است.

حلوان: اران همچنین نام یک شهر تاریخی است که طبق برخی منابع، توسط قباد، یکی از شاهان ساسانی بنا شده است و در گذشته به نام «حلوان» نیز شناخته می‌شد. بنا به روایت‌ها، قباد اول تلاش کرد تا شهرهای مختلفی را برای تقویت حکومت خود بنا کند و حلوان نیز یکی از این شهرها بود.

حنا برای خضاب: یکی دیگر از معانی این کلمه اشاره به نوعی حنا یا ماده رنگی است که برای خضاب کردن دست، پا و محاسن به کار می‌رود. اران در برخی مناطق یا در زبان عامیانه به عنوان نام نوعی حنا شناخته شده است که برای آرایش و زیبایی به ویژه در مراسم و مناسبت‌های خاص استفاده می‌شود.

اقلیم تاریخی در آذربایجان: مهم‌ترین و شناخته شده‌ترین معنای اران به منطقه‌ای تاریخی در شمال غرب ایران و منطقه آذربایجان کنونی اشاره دارد. این منطقه که در دوران ساسانی به عنوان یکی از استان‌های مهم شاهنشاهی ایران شناخته می‌شد، تقریباً برابر با جمهوری آذربایجان امروزی است. در سال ۲۵۲ میلادی، این منطقه توسط ساسانیان ضمیمه ایران شد و بعدها با حمله مسلمانان به ایران تحت حاکمیت مسلمانان درآمد.

تصویر معنی اران

لغت نامه دهخدا

( آران ) آران. ( اِ ) آرنج. آرن. وارن. رونکک. مرفق.
آران. ( اِخ ) نام مرکز خرّه کویرات کاشان، و خر و الاغ های آنجا از نوعی بزرگ باشد چون استری:
خوانی دو سه آراست که آرایش آن بود
یک کله گاو و دو سه دست خر آران.شفائی.بمعنی ولایت اَرّان نیز آورده اند. رجوع به ارّان شود.
اران. [ اَ نِن ْ ] ( ع اِ ) اَرانی. اَرانِب. ج ِ ارنب. خرگوشان. ( منتهی الارب ).
اران. [ اَ ] ( اِخ ) شهریست که قباد آنرا بنا کرده است. حلوان:
اران خواند آن شارسان را قُباد
که تازی کنون نام حلوان نهاد.فردوسی ( از بعض لغت نامه ها ).و رجوع به ارّان شود.
اران. [ اَ ] ( اِخ ) از نواحی کارکَنده ساری. ( سفرنامه مازندران و استراباد رابینو ص 121 و 129 ).
اران. [ اَرْ را ] ( اِ ) حنّا که بدان دست و پای و محاسن خضاب کنند. ( برهان قاطع ).
اران. [ اَرْ را ] ( اِخ ) اقلیمیست در آذربایجان، همانجا که امروز از راه تسمیه جزء به اسم کل روسها بدان نام آذربایجان داده اند. صاحب برهان قاطع گوید: ولایتی است از آذربایجان که گنجه و بردع از اعمال آنست. گویند معدن طلا و نقره در آنجاست و بی تشدید هم گفته اند - انتهی. ولایتی است کثیرالأطراف در شمال غربی رود ارس و آنکه این سوی رود ارس باشد مقابل اران، ابخاز نامند بتقدیم باء بر خاء. نام ولایت بزرگی است که بردع و گنجه و شمکور و بیلقان از شهرهای آنست و بین آن و آذربایجان رود ارس جاریست. امروزه قسمتی است از قفقازیه روس مشتمل بر دو شهر ایروان و نخجوان و در سال 1828 م. روسها بر این ناحیه تسلطیافتند. این شهر بدست سلمان بن ربیعة الباهلی بسال 25 هَ. ق. فتح شد و در اواخر قرن پنجم در قلمرو حکومت سلجوقیان درآمد و در اواسط قرن ششم گرجیان بعض شهرهای آن را تصرف کردند و در اواخر قرن ششم پهلوانان بر آن استیلا یافتند و متناوباً تاتارهای گرجیان بر آن میتاختند تا بسال 620 هَ. ق. جلال الدین بر آن مسلط شد. و ابن الاثیر گوید که زلزله ای شدید بسال 534 هَ. ق. بسیاری از ابنیه این ولایت را خراب کرد و خلقی کثیر در حدود 230 هزار تن بمردند. ( ضمیمه معجم البلدان ). دمشقی در نخبةالدهر گوید: و یقال ان قباد و نوشروان بنیا فی سهل ارّان مایزید علی ثلاثین مدینة و ارّان فی ارمینیة و بانیها ارّان بن کشلوجیم بن لیطی. و صاحب حدود العالم گوید: ناحیتی است که شهر بردع قصبه ٔآنست و شهرک بیلقان و باژگاه و شهر گنجه و شمکور و ناحیت خنان و شهر وردوقیه و قلعه و تفلیس و شکی و دِه مبارکی و شهر سوق الجبل و سنباطمان و ناحیت صنار و شهر بردیج و ناحیت شروان و خرسان و لیزان و شهرک کردوان و شاوران و دربند شروان و دربند خزران از این ناحیت است. و این ناحیتی است بسیارنعمت با آبهای روان و میوه های نیکو و از وی کرم قرمز و شلواربند و زیلوهای قالی و چوب و ابریشم و تود و روناس و شاه بلوط و کرویا و قندز و جامه های پشمین و نفط خیزد. - انتهی.

فرهنگ فارسی

( آران ) آرنج نام مرکز خره کویرات کاشان
شادی نشاط

فرهنگ اسم ها

اسم: آران (پسر) (فارسی، کردی) (تاریخی و کهن) (تلفظ: ārān) (فارسی: آران) (انگلیسی: aran)
معنی: نام پادشاه آذربایجان در عهد باستان، نام قدیمی ایران، ) نام سرزمینی در شمال غربی ایران و مغرب دریای خزر ( کشور آذربایجان )، ) نام شهری است که قباد آن را بنا کرده است، ) نام شهری در کاشان، درای طبیعت گرم، همچنین اسم شهری قدیمی که قباد ان را بنا کرد

دانشنامه عمومی

آران (آغجه آباد). آران ( به لاتین: Aran، تا ۵ اکتبر ۱۹۹۹ کویبیشف Kuybişev ) یک منطقه مسکونی در جمهوری آذربایجان است که در شهرستان آغجه آباد واقع شده است. آران ۱۶۵۵ نفر جمعیت دارد.
آران (تووز). آران ( به لاتین: Aran ) یک منطقه مسکونی در جمهوری آذربایجان است که در شهرستان تووز واقع شده است. آران ۴۸۱ نفر جمعیت دارد.
آران (داغستان). آران ( به لاتین: Aran ) یک منطقهٔ مسکونی در روسیه است که در داغستان واقع شده است.
آران (رودخانه). آران ( به انگلیسی: Aran )، ( در زبان باسکی Haran خوانده می شود )، ریزآبه چپی از آدور در شهرستان باسک فرانسه، آکیتن واقع در جنوب فرانسه است. طول آن ۴۸٫۴ کیلومتر است.
این رودخانه به نام Joyeuse نیز معروف بوده، که این نام، نام ریزآبه از بیدوز ( Bidouze ) نیز می باشد.
آران (شکی). آران ( به لاتین: Aran ) یک منطقه مسکونی در جمهوری آذربایجان است که در شهرستان شکی واقع شده است. آران ۴۶۷ نفر جمعیت دارد.
آران (یولاخ). آران ( به لاتین: Aran یا ۲۸ آوریل ) یک منطقه مسکونی در جمهوری آذربایجان است که در شهرستان یولاخ واقع شده است. آران ۷۲۶۳ نفر جمعیت دارد و پرجمعیت ترین منطقه پس از یولاخ در این شهرستان است.
اران (استان ساسانی). اران یا اردان ( که در منابع لاتین بنام آلبانی قفقاز شناخته می شود )، یکی از استان های شاهنشاهی ایران در دوران ساسانی بود. این منطقه که تقریباً برابر با جمهوری آذربایجان کنونی است، در سال ۲۵۲ میلادی توسط ساسانیان ضمیمه شد و با حمله مسلمانان به ایران تحت حاکمیت مسلمانان درآمد.
در سال ۲۵۲/۳ میلادی آران همراه با ایبریا و ارمنستان توسط شاپور اول ساسانی ( ح. ۲۴۰ - ۲۷۰ ) فتح شد. آران سلطنت خود را حفظ کرد، اگرچه پادشاه آن هیچ قدرت واقعی نداشت و بیشتر اقتدار مدنی، مذهبی و نظامی در اختیار مرزبان ساسانی در این منطقه بود. در اواسط قرن چهارم میلادی، پادشاه اران، اورنایر، وارد ارمنستان شد و توسط گریگوری روشنگر غسل تعمید یافت، اما مسیحیت به آرامی در اران گسترش یافت و پادشاه آران به ساسانیان وفادار ماند. پس از تقسیم ارمنستان میان بیزانس و ایران ( ۳۸۷ )، اران با کمک ساسانیان توانست تمام ساحل راست رود کورا تا رود آراکس، از جمله آرتساخ و اوتیک را از ارمنستان تصرف کند.
پادشاه ساسانی یزدگرد دوم فرمانی صادر کرد که بر اساس آن همه مسیحیان کشور ملزم به گرویدن به دین زرتشتی می شدند، زیرا او می ترسید که مسیحیان با رومیان که اخیراً مسیحیت را پذیرفته بود متحد شوند. این امر منجر به شورش آرانی ها و ارمنی ها و ایبری ها شد. با این حال، واچه، حاکم اران، از خویشاوندان یزدگرد دوم، به دین رسمی امپراتوری ساسانی گروید، اما به سرعت به مسیحیت بازگشت. در اواسط قرن پنجم به دستور پادشاه ساسانی پیروز یکم واچه در اوتیک شهری را در ابتدا به نام پیروزآباد بنا کرد و آن را مرکز اران ساخت که بعداً نام آن به پارتاو و سپس به بردا تغییر یافت. اران پس از مرگ واچه، سی سال بدون حاکم ماند. بلاش ساسانی دولت اران را با برگزیدن واچاگان، پسر یزدگرد و برادر واچه، حاکم قبلی اران، احیا کرد.
در پایان قرن پنجم میلادی، شاهزادگانی از خاندان پارتی مهرانیان که ادعا می کردند از تبار ساسانیان بودند، جایگزین سلسله حاکم باستانی آلبانی شد. آنها عنوان «ارانشاه» ( یعنی شاه آران ) را به خود اطلاق می کردند. خاندان مهران تحت حکومت مسلمانان تا ۲ - ۸۲۱ میلادی دوام آورد. در اواخر قرن ششم - اوایل قرن هفتم پس از میلاد، اران به میدان جنگ بین ایران ساسانی، امپراتوری بیزانس و خزرستان تبدیل شد که دو دومی اغلب به عنوان متحد عمل می کردند. در طول جنگ سوم ایران و ترک، خزرها به اران حمله کردند و رهبر آنها تون جبغو خان خود را ارباب آران معرفی کرد و بر بازرگانی و ماهیگیری رودهای کورا و آراکس مالیات وضع کرد. اران بعدها در جریان حمله اعراب به ایران توسط آنان تسخیر شد.
اران (بلژیک). شهر اران ( به فرانسوی: Herent ) در ناحیه اداری لوان در استان فلومیش بربان در منطقه فلاندری در کشور بلژیک واقع شده است.
اران (ساوجبلاغ). اران ( ساوجبلاغ )، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان ساوجبلاغ در استان البرز ایران است.
این روستا در دهستان سعیدآباد قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۵۶۸ نفر ( ۹۴ خانوار ) بوده است.
در حال حاضر جمعیت این روستا حدود۶۸۰۰ نفر است. این روستا یکی از زیباترین مناطق ییلاقی استان البرز است.

ویکی واژه

اران (جمع اران‌ها)
حنا که بدان دست و پای و محاسن خضاب کنند.
اقلیمیت در آذربایجان، همانجا که امروز از راه تسمیه جزء به اسم کل روسها بدان نام آذربایجان داده اند.بردع، شمکور و بیلقان از توابع آن است. امروزه کشور آذربایجان.
آلبانی (ایران باستان)

گزارش محتوای نامناسب