آمار توصیفی

آمار توصیفی به عنوان یکی از شاخه‌های اساسی علم آمار، نقشی حیاتی در پژوهش‌های علمی ایفا می‌کند. این حوزه از علم، مجموعه‌ای از روش‌ها را برای گردآوری، خلاصه سازی، طبقه‌بندی و توصیف داده‌های عددی در بر می‌گیرد. هدف اصلی آمار توصیفی، ارائه تصویری روشن و قابل فهم از اطلاعات پژوهش از طریق طرح‌ها و الگوهای کلی داده‌ها است تا استفاده از آن‌ها تسهیل گردد. واژه آمار در زبان انگلیسی به دو معنای اصلی به کار می‌رود: نخست، به معنای اعداد و ارقام یا داده‌های واقعی و تقریبی مربوط به یک موضوع خاص؛ و دوم، به معنای خود علم آمار که شاخه‌ای از ریاضیات محسوب شده و به توسعه فنون و روش‌های تحلیل داده‌ها می‌پردازد.

سابقه استفاده از روش‌های آماری به دوران باستان بازمی‌گردد، زمانی که انسان‌ها برای ثبت و شمارش جمعیت، دام‌ها و اشیاء از علائم تصویری بر روی سطوح مختلف مانند پوست حیوانات، سنگ و دیواره غارها بهره می‌بردند. در هزاره سوم پیش از میلاد، بابلیان از لوح‌های سفالی برای ثبت اطلاعات کشاورزی و تجاری استفاده می‌کردند. با گذشت زمان و در قرون هفدهم و هجدهم میلادی، آمار در مطالعات اجتماعی در کشورهایی چون انگلستان و آلمان کاربرد یافت. دوره‌ی میان سال‌های ۱۷۵۰ تا ۱۸۵۰ شاهد انجام پژوهش‌های اجتماعی متعددی در فرانسه و انگلستان بود.

تصویر معنی آمار توصیفی

فرهنگستان زبان و ادب

آمار توصیفی
{descriptive statistics} [آمار] شاخه ای از علم آمار که به گردآوری، سازمان دهی، توصیف، و نمایش اطلاعات عددی می پردازد

دانشنامه عمومی

آمار توصیفی. موضوع آمار توصیفی ( Descriptive statistics ) تنظیم و طبقه بندی داده ها، نمایش ترسیمی، و محاسبهٔ مقادیری از قبیل نما، میانگین، میانه و … می باشد که حاکی از مشخصات یکایک اعضای جامعهٔ مورد بحث است. در آمار توصیفی اطلاعات حاصل از یک گروه، همان گروه را توصیف می کند و اطلاعات به دست آمده به دسته جات مشابه تعمیم داده نمی شود.
به طور کلی از سه روش در آمار توصیفی برای خلاصه سازی داده ها استفاده می شود:
• استفاده از جداول
• استفاده از نمودار
• محاسبه مقادیری خاص که نشان دهنده خصوصیات مهمی از داده ها باشند.
از نظر تاریخی می توان گفت از لحظه ای که شمارش اختراع شد علم آمار نیز گسترش پیدا کرد. آمار توصیفی فقط مختص نمونه است و نمی توان از آن برای کل جامعه آماری استفاده کرد.
توزیع فراوانی عبارت است از سازمان دادن داده ها یا مشاهدات به صورت طبقات همراه با فراوانی هر طبقه. برای تشکیل یک جدول توزیع فراوانی باید دامنه تغییرات، تعداد طبقات و حجم طبقات توسط فرمولهای مربوط محاسبه شده و سپس اقدام به نوشتن جدول توزیع در دو ستون X ( ستون طبقات ) و F ( فراوانی طبقات ) شود. پس از این مرحله در صورت تمایل یا لزوم پژوهشگر می تواند شاخص های دیگری نظیر فراوانی تراکمی، فراوانی تراکمی درصدی را محاسبه نماید. تشکیل جدول توزیع فراوانی یک روش اقتصادی و در عین حال آسان برای نمایش انبوهی از داده های نامنظم است. اما در طبقه بندی کردن، برخی از اطلاعات به علت خطای گروه بندی از دست می روند که در محاسبه شاخص های آماری نیز منعکس می شود؛ ولی مقدار آن ناچیز بوده و اشکال عمده ای ایفا نمی کند.
یکی از نقاط ضعف نمایش داده ها به صورت جدول فراوانی عدم درک سریع اطلاعات جدول است. نمودارها ابزار مناسبی برای نمایش تصویری اطلاعات هستند. انواع مختلفی از نمودار وجود دارد که از جمله می توان به نمودار هیستوگرام، نمودار ستونی، نمودار چند ضلعی تراکمی، نمودار دایره ای، نمودار سریهای زمانی و …اشاره کرد.
در محاسبات آماری لازم است که ویژگیها و موقعیت کلی داده ها تعیین شود. برای این منظور شاخص های مرکزی محاسبه می شوند. شاخص های مرکزی در سه نوع نما ( Mode )، میانه ( Median ) و میانگین ( Mean ) هستند که هر یک کاربرد خاص خود را دارا می باشند. در تحقیقاتی که مقیاس اندازه گیری داده ها حداقل فاصله ای است میانگین بهترین شاخص است؛ ولی در تحقیقاتی که مقیاس اندازه گیری داده ها رتبه ای یا اسمی است، میانه یا نما مورد استفاده قرار می گیرند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آمار توصیفی. اصول آمار و روش های آن از پایه های ضروری تحقیق علمی به شمار می روند. یکی از انواع آمار، آمار توصیفی است.آمار توصیفی به مجموعه روش هایی اطلاق می شود که برای جمع آوری، خلاصه کردن، طبقه بندی و توصیف حقایق عددی به کار می رود. در واقع این آمار، داده ها و اطلاعات پژوهش را توصیف می کند و طرح یا الگوی کلی از داده ها برای استفاده سریع و بهتر از آنها به دست می دهد.
کلمه Statistics در لغت به معنای آمار بوده و امروزه به دو صورت مورد استفاده قرار می گیرد: الف. عدد و رقم: به معنای حساب و شمارش می باشد. به عبارت دیگر به معنی ارقام و اعداد واقعی یا تقریبی درباره موضوعی است. ب. علم آمار: به مجموعه ای از فنون و روش های علم ریاضی گفته می شود که می توان به وسیله این روش ها موضوعاتی را بررسی و تجزیه و تحلیل کرد. به عبارت دیگر علم آمار یکی از شاخه های علم ریاضی است که موضوعات به صورت خاصی مورد بررسی قرار می گیرد.
زارعی، امجد، آمار توصیفی، تهران، عابد، ۱۳۸۸، چاپ اول، ص۲.
شکل های ساده آمار از همان ابتدای تمدن مورد استفاده قرار می گرفت، یعنی از زمانی که علایم تصویری یا نشانه های دیگر برای ثبت تعداد مردم، حیوانات و اشیای بی جان در روی پوست حیوانات، صفحات سنگی یا کنده درختان و دیوار غارها به کار می رفت. سه هزار سال پیش از میلاد، بابلی ها از ورقه های سفالی کوچک برای ثبت اطلاعات مربوط به بازدهی کشاورزی و اجناس معامله شده به صورت پایاپای یا پولی استفاده می کردند. در قرن هفدهم و در کشورهای انگلستان و آلمان، آمار برای اولین بار در مطالعات اجتماعی به کار گرفته شد. بین سال های ۱۷۵۰ و ۱۸۵۰ در فرانسه و انگلستان تعداد زیادی مطالعات اجتماعی انجام گرفت. از ۱۸۹۰ تا ۱۹۴۰ در سایه تلاش های دو آماردان، آمار به علم تبدیل شد. این دو نفر عبارت از "کارل پیرسون" (Karl Pearson) ریاضیدان و "رونالد ایلمر فیشر" (Ronald Aylmer fisher) زیست شناس، از منطقه لندن بودند.
امیرحسین محمد داودی و هومن نامور، آمار توصیفی در علوم رفتاری، تهران، روان شناسی و هنر، ۱۳۸۶، چاپ اول، ص۱۸.
اصول آمار و روش های آن از پایه های ضروری تحقیق علمی به شمار می روند. اهمیت و ضرورت علم آمار زمانی آشکار می شود که رابطه آن را با تحقیق علمی دریابیم. تحقیق علمی، یک آگاهی و دانش واقعی و عینی از علل و آثارها و ارتباط آنها با یکدیگر است.آمار و روش های آن قسمتی از روش های تحقیق علوم را تشکیل می دهند و این قسمت، از روش های تحقیق تجربی جداناپذیر است. پس می توان گفت که تمامی اهل تحقیق در تمامی رشته های علوم به آن نیاز دارند، به خصوص در روان شناسی و علوم تربیتی برای شناخت ماهیت واقعی نتایج علمی ضرورت بیشتری دارد؛ به این دلیل که موضوع این علوم دارای پیچیدگی بیشتری است.
مراحل تحقیق علمی
...