واژه راهگان، که از نظر وزنی و معنایی مشابه رایگان است، ریشه‌ای عمیق در زبان فارسی دارد. این کلمه، برگرفته از راه به معنای طریق و پسوند نسبت گان، در اصل به معنای مربوط به راه یا یافته شده در راه است. جالب است بدانید که در گذر زمان، اغلب های پایانی در واژگانی مانند شاهگان که به شایگان تبدیل شد به یاء بدل شده، و این پدیده در این واژه نیز به رایگان انجامیده است. این تغییر نه تنها به خوش‌آهنگی کلمه کمک کرده، بلکه معنای بی‌عوض و بدل یا مجانی را نیز در خود جای داده است، مفهومی که امروزه بیشتر با رایگان شناخته می‌شود.
در نگاهی عمیق‌تر به ریشه‌های این واژه، راهگان نه تنها به معنای چیزی که در قبال آن پولی پرداخت نمی‌شود است، بلکه به مفهومی لطیف‌تر نیز اشاره دارد: چیزی که در مسیر یا در راه زندگی به دست می‌آید. این برداشت، لایه‌ای از بخت و اقبال را به معنای کلمه اضافه می‌کند. به عبارتی، آنچه راهگان است، ممکن است بی‌توقع و بدون زحمت مستقیم به دست آمده باشد، همچون گنجی که در راه می‌یابیم. این تحول معنایی نشان‌دهنده‌ی پویایی زبان فارسی و نحوه‌ی شکل‌گیری مفاهیم جدید از دل واژگان کهن است.
کاربرد و اهمیت راهگان در غنای زبان
با وجود اینکه امروزه واژه رایگان کاربرد گسترده‌تری دارد، شناخت این مفهوم به عنوان ریشه‌ی آن، به درک بهتر غنای واژگانی زبان فارسی کمک می‌کند. این کلمه، فراتر از یک معادل ساده، دریچه‌ای به تاریخ زبان و فرهنگ ما می‌گشاید. فهم این‌گونه واژگان، نه تنها به تقویت دایره لغات ما کمک می‌کند، بلکه بینشی عمیق‌تر نسبت به چگونگی شکل‌گیری و تکامل زبان فراهم می‌آورد.
