معنای اصلی و ریشهای
واژه «تیر کردن» در اصل از «تیر» به معنی پیکان یا ابزار پرتابی گرفته شده است. معنای نخست آن نشان کردن یا هدف قرار دادن چیزی یا کسی است؛ یعنی همان عملی که در تیراندازی انجام میشود. در متون کهن، این واژه برای توصیف دقت، تمرکز و هدفگیری به کار میرفته و گاهی نیز بهصورت مجازی برای اشاره به هدفگیری در گفتار یا رفتار استفاده میشده است.
کاربرد مجازی و امروزی
در زبان گفتاری امروز، «تیر کردن» معنای تحریک کردن یا واداشتن کسی به انجام کاری را نیز یافته است. در این معنا، واژه بار روانی دارد و به عملی اشاره میکند که فردی با گفتار یا رفتار خود دیگری را به واکنش یا کاری ترغیب میکند. مثلاً گفته میشود: «او مرا تیر کرد تا جوابش را بدهم»، یعنی تحریک و وادار به پاسخگوییام کرد. این کاربرد بیشتر در گفتار محاورهای و در میان مردم رواج دارد.