اقتصاد رفتاری یک شاخه از علم اقتصاد است که به بررسی تأثیر رفتارهای انسانی و روانشناسی بر تصمیمگیریهای اقتصادی میپردازد. این رشته ترکیبی از اقتصاد و روانشناسی است و تلاش میکند تا نشان دهد که چگونه عوامل روانی، اجتماعی و احساسی بر انتخابهای اقتصادی افراد تأثیر میگذارند.
ویژگیها و اصول کلیدی:
تأثیر احساسات: اقتصاد رفتاری بر این نکته تأکید دارد که تصمیمگیریهای اقتصادی تنها بر اساس منطق و تحلیلهای ریاضی نیست، بلکه احساسات و عواطف نیز نقش مهمی دارند. برای مثال، افراد ممکن است به خاطر ترس از ضرر، تصمیمهای غیرمنطقی بگیرند.
سوگیریهای شناختی: افراد معمولاً تحت تأثیر سوگیریهای شناختی قرار میگیرند که میتواند بر قضاوت و تصمیمگیریهای آنها تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، سوگیری تأیید به معنای تمایل به جستجوی اطلاعاتی است که نظریات قبلی را تأیید میکند.
عدم عقلانیت: در حالی که نظریههای کلاسیک اقتصاد فرض میکنند که افراد همواره به دنبال حداکثر کردن منافع خود هستند، اقتصاد رفتاری نشان میدهد که افراد ممکن است تصمیمات غیرعقلانی بگیرند که به نفع آنها نیست.
اثر هالهای: این پدیده به این معناست که افراد ممکن است بر اساس ویژگیهای خاص یک فرد یا یک محصول (مانند جذابیت ظاهری) به قضاوتهای کلی درباره آنها بپردازند.
تأثیر محیط: محیط و نحوه ارائه اطلاعات نیز میتواند بر تصمیمگیریها تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، نحوه طراحی گزینهها (مانند گزینههای پیشفرض) میتواند بر انتخابهای افراد تأثیر بگذارد.