معنی ایه نفر | لغت یاب

دانشنامه آزاد فارسی

آیه نفر. آیۀ نَفْر
آیۀ ۱۲۲ سورۀ توبه: «سزاوار نیست که مؤمنان همگی رهسپار شوند؛ امّا چرا از هر فرقه ای از آنان گروهی رهسپار نشوند که دین پژوهی کنند و چون به نزد قومشان بازگشتند ایشان را هشدار دهند تا پروا پیشه کنند؟» وجوب کفایی اجتهاد و تقلید در فروع، از این آیه استنباط شده است.
نیز ← اجتهاد

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آیه نفر. آیۀ ۱۲۲ سورۀ توبه را آیۀ نفر (آیۀ انذار) گویند که یکی از دلائل قرآنی بر حجیت خبر واحد و حجیت فتوای مجتهد و وجوب تحصیل اجتهاد و جواز تقلید می باشد.
به این آیه در اصول فقه، مباحث حجج و امارات و در فقه، باب اجتهاد و تقلید، استناد شده است.
تعریف
نفر به فتح نون و سکون فاء می باشد و به معناى کوچ کردن است و چون در آیه، واژه " نفر" آمده ، آن را آیه نفر مى گویند .
موارد استدلال به آیه نفر
آیه نفر ، از آیاتى است که براى حجیت خبر واحد به آن استدلال شده است:" و ما کان المؤمنون لینفروا کافة فلولا نفر من کل فرقة منهم طائفة لیتفقهوا فى الدین و لینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون ؛ شایسته نیست مؤمنان همگى ـ به سوى میدان جهاد ـ کوچ کنند . چرا از هر گروهى ، طایفه اى از آنان کوچ نمى کنند ـ و طایفه اى بمانند ـ تا از دین آگاهى پیدا کنند و به هنگام بازگشت به سوى قوم خود ، آنان را انذار نمایند تا ـ از مخالفت فرمان پروردگار ـ بترسند ".
سوره توبه (۹)، آیه ۱۲۲.
...
[ویکی شیعه] آیه نفر. آیه نَفْر آیه ۱۲۲ سوره توبه است که عده ای از مؤمنان را از جهاد منع کرده و به علم آموزی و تبلیغ دین دعوت می کند. برخی از مفسران و فقیهان این آیه را از دلایل حجیت خبر واحد و حجیت فتوای مجتهد و واجب بودن تحصیل برای اجتهاد و جواز تقلید می دانند.
در شأن نزول این آیه آمده است که هنگامی که پیامبر(ص) به سوی میدان جهاد حرکت می کرد، همه مسلمانان به استثنای منافقان و معذوران به همراه او به میدان جهاد حرکت می کردند، پس از آنکه آیاتی در مذمت منافقان نازل شد و متخلفان غزوه تبوک را مورد سرزنش قرار داد، مؤمنان با جدیت بیشتری در میدان های جهاد حاضر می شدند، حتی در جنگ هایی که خود پیامبر(ص) شرکت نمی کرد همه مؤمنان به جهاد می رفتند و پیامبر را تنها می گذاشتند، این آیه نازل شد و اعلام کرد که در غیر ضرورت، شایسته نیست همه مسلمانان به سوی میدان جنگ بروند بلکه گروهی در مدینه بمانند، و معارف و احکام اسلام را از پیامبر(ص) بیاموزند، و به دوستان مجاهدشان پس از بازگشت تعلیم دهند.
علامه طباطبایی معتقد است از آیه نفر به دست می آید که منظور از تفقه در دین، فهمیدن همه معارف دینی (اصول و فروع) است نه فقط احکام عملی(فقه اصطلاحی). او استدلال می کند که از عبارت «ولینذروا قومهم: و قوم خود را انذار کنند» به دست می آید که انذار با بیان فقه اصطلاحی، صورت نمی گیرد، بلکه احتیاج به بیان اصول عقاید و دیگر معارف دارد.
[ویکی اهل البیت] آیه نفر. آیه 122 سوره توبه/9 به کوچیدن (نَفْر) گروهی برای آگاهی در دین یا برای جهاد تشویق کرده است؛ از همین رو به آن «آیه نَفْر» گفته اند:
«فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ...»
برای این آیه دو شأن نزول نقل شده است. بر پایه یکی از این نقل ها، هنگامی که خدا آیاتی را درباره غزوه تبوک و سرزنش منافقان نازل کرد، مؤمنان گفتند: هرگز از جنگی که پیامبر صلی الله علیه و آله در آن حضور داشته باشد یا نداشته باشد، سر نخواهیم پیچید.
هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله سریّه ای را اعزام کرد، همه مسلمانان از مدینه خارج شده، پیامبر را تنها گذاشتند و این آیه نازل شد که چرا نباید گروهی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله بمانند و تفقه کنند و گروهی برای جهاد بروند.
در شأن نزول دیگری آمده است: این آیه در شأن افرادی از یاران پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد که به سوی بادیه نشینان رفتند و با استقبال و پذیرش آنان مواجه شدند. آنان هر کسی را می یافتند به هدایت دعوت می کردند.
گروهی به ایشان گفتند: شما پیامبر خود را رها کرده و به سوی ما آمده اید؟ آنان از شنیدن این سخن متأثر شده، به حضور پیامبر صلی الله علیه و آله بازگشتند و این آیه نازل شد.
اصولیان از این آیه، حجیت خبر واحد را استفاده کرده و گفته اند: وقتی لازم است عده ای برای تعلیم و تعلم کوچ کنند و احکام دین را بیاموزند، باید بر دیگران نیز لازم باشد گفته آنان را بپذیرند؛ در غیر این صورت، تعلیم و تعلم محقق نخواهد شد.
[ویکی اهل البیت] آیه نَفْر. آیه 122 سوره توبه/9 به کوچیدن (نَفْر) گروهی برای آگاهی در دین یا برای جهاد تشویق کرده است؛ از همین رو به آن «آیه نَفْر» گفته اند:
«فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ...»
برای این آیه دو شأن نزول نقل شده است. بر پایه یکی از این نقل ها، هنگامی که خدا آیاتی را درباره غزوه تبوک و سرزنش منافقان نازل کرد، مؤمنان گفتند: هرگز از جنگی که پیامبر صلی الله علیه و آله در آن حضور داشته باشد یا نداشته باشد، سر نخواهیم پیچید.
هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله سریّه ای را اعزام کرد، همه مسلمانان از مدینه خارج شده، پیامبر را تنها گذاشتند و این آیه نازل شد که چرا نباید گروهی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله بمانند و تفقه کنند و گروهی برای جهاد بروند.
در شأن نزول دیگری آمده است: این آیه در شأن افرادی از یاران پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد که به سوی بادیه نشینان رفتند و با استقبال و پذیرش آنان مواجه شدند. آنان هر کسی را می یافتند به هدایت دعوت می کردند.
گروهی به ایشان گفتند: شما پیامبر خود را رها کرده و به سوی ما آمده اید؟ آنان از شنیدن این سخن متأثر شده، به حضور پیامبر صلی الله علیه و آله بازگشتند و این آیه نازل شد.
[ویکی فقه] آیه نفر (علوم قرآنی). آیه ۱۲۲ توبه، درباره لزوم کوچ عده ای برای فراگیری احکام دین بحث می کند.
به آیه ۱۲۲ سوره توبه «آیه نفر» می گویند.
آیه مربوطه
(وما کان المؤمنون لینفروا کآفة فلولا نفر من کل فرقة منهم طآئفة لیتفقهوا فی الدین ولینذروا قومهم اذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون)؛" و شایسته نیست مؤمنان همگی (برای جهاد) کوچ کنند پس چرا از هر فرقه ای از آنان دسته ای کوچ نمی کنند تا (دسته ای بمانند و) در دین آگاهی پیدا کنند و قوم خود را وقتی به سوی آنان بازگشتند بیم دهند باشد که آنان (از کیفر الهی) بترسند".
توبه/سوره۹، آیه۱۲۲.
در شان نزول این آیه آمده است که هنگام رفتن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به سوی میدان جهاد، همه مسلمانان به استثنای منافقان و کسانی که عذر داشتند، در خدمتش حرکت می کردند؛ اما پس از آن که آیاتی در مذمت منافقان نازل شد (به ویژه پس از نزول آیات در مذمت متخلفان از جهاد در «تبوک») مؤمنان بیش از پیش به شرکت در میدان جهاد تصمیم گرفتند. حتی در سریه ها که خود پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم شرکت نمی کرد، همگی به میدان می رفتند و ایشان را تنها می گذاشتند. آیه فوق نازل شد و اعلام کرد در غیر مورد ضرورت، شایسته نیست همه مسلمانان به میدان جنگ بروند؛ بلکه گروهی در مدینه بمانند و معارف و احکام اسلام را از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم بیاموزند و به دوستان مجاهدشان پس از بازگشت تعلیم دهند.
مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۸۹.
...