دانشنامه اسلامی
سمعانی سلسله نسب کامل او را که به بکر بن دأب می رسد. ذکر کرده است . از روزگار کودکی و جوانی او آگاهی چندانی در دست نیست . وی از اعراب حجاز بود. ابن دأب همزمان با آغاز خلافت هارون الرشید - ظاهراً در میان سالی - درگذشت . فرزندان وی در بصره اقامت گزیدند و ظاهراً تا یک سده بعد همزمان با ابن قتیبه هنوز شهرتی داشتند.
[ویکی فقه] اِبْن ِ دَأب ، ابوالولید عیسی بن یزید لَیْثی ِ مدنی (د ۱۷۱ق /۷۸۷م )، راوی ، محدث ، آگاه به ایام عرب و ندیم دو خلیفه عباسی است.
سمعانی سلسله نسب کامل او را که به بکر بن دأب می رسد. ذکر کرده است . از روزگار کودکی و جوانی او آگاهی چندانی در دست نیست . وی از اعراب حجاز بود. ابن دأب همزمان با آغاز خلافت هارون الرشید - ظاهراً در میان سالی - درگذشت . فرزندان وی در بصره اقامت گزیدند و ظاهراً تا یک سده بعد همزمان با ابن قتیبه هنوز شهرتی داشتند.
مذهب
برخی ابن دأب را شیعی مذهب دانسته و گفته اند اخباری در حقانیت بنی هاشم وضع (جعل ) کرده است. به هر حال ، اگر درباره جعل اخبار توسط او دلیلی نداریم ، در عوض به چند قرینه می توان تشیع او را تأیید کرد. مثلاً از وی روایتی طولانی درباره فضایل علی بن ابی طالب (ع ) نقل شده است. و قمی این حدیث و نیز شیوه بیان آن را دلیلی بر تشیع وی دانسته است .
اساتید
ظاهراً پیش از ۱۴۰ق /۷۵۷م در مدینه از صالح بن کیسان (د ۱۴۰ق ) و احتمالاً در همان سالها، از هشام بن عُروة حدیث شنیده است . سپس به بغداد رفت و در آن جا اقامت گزید. روایاتی که از او نقل شده ، نشان می دهد که از عمر بن ابی حفص داوود بن حصین ابومعبد اسلمی و شاید یزید بن رومان و ابن ابی ذئب و دیگران حدیث شنیده است . به گفته ابن حماد احادیث ابن ابی ذئب و یزید بن رومان تنها به روایت ابن دأب حفظ شده است . ابن حجر صفوان بن سلیم را نیز از مشایخ حدیث او معرفی کرده است. افزون بر این ، خاندان ِ وی و از جمله پدرش یزید و عمویش حذیفة بن دأب و برادرش یحیی از اخبار عرب آگاهی تمام داشته اند. بنابر این ، احتمال می رود که وی نخست نزد پدر آموزش دیده باشد، اما خود وی به زودی به دانش فراوان و خوش سخنی شهرت یافت ، به گونه ای که خاندان ابن دأب به او شناخته شد.
شاگردان
...
