معنی قیاس ظنی

لغت نامه دهخدا

قیاس ظنی. [ س ِ ظَن ْ نی ] ( ترکیب وصفی ، اِمرکب ) ( اصطلاح فقه ) قیاسی است که قیاس کننده به نتیجه قیاس خود قطع نداشته باشد. اقسام قیاس ظنی از این قرار است : 1 - قیاس شبه. 2 - قیاس مستنبطالعله ظنی. 3 - تنقیح مناط ظنی. 4 - قیاس اولویت ظنی. فقهای اهل سنت علاوه بر عمل به قیاسات قطعی به قیاسات ظنی هم عمل می کنند نظر به اینکه صحابه پیغمبر هم بقیاسات ظنی عمل نموده اند. برای تفصیل بیشتر رجوع به کتاب الفیض از آیت اﷲ فیض ، معالم الاصول و فرهنگ حقوقی شود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] قیاس ظنی، قیاس دارای علت مظنون ، نسبت به حکم اصل یا وجود آن در فرع یا هر دو است.
قیاس ظنی، مقابل قیاس قطعی بوده و به قیاسی گفته می شود که در آن، به علت حکم اصل و یا وجود آن علت در فرع و یا به هر دو، یقین وجود نداشته باشد (به خلاف قیاس قطعی که در آن علم به هر دو لازم است)، مانند: قیاس حرمت ربا در خرید و فروش گلابی به حرمت ربا در خرید و فروش گندم به جامع طعام بودن؛ در این قیاس، اولا علت حرمت ربا در گندم به یقین به دست نیامده است، ثانیاً وجود علت ( طعام بودن) در گلابی روشن نیست.قیاس ظنی نزد برخی از اصولیون اهل سنت حجت است، زیرا در احکام شرعی عمل به ظن را جایز می شمارند، اما نزد اصولیون امامی عمل به ظن جایز نیست، زیرا ادله ناهی از ظن ، همه ظنون را مگر ظنون دارای دلیل خاص شامل می شود. اضافه بر آن که ظن قیاسی مشمول ادله ناهی از عمل به قیاس نیز می باشد.