دانشنامه اسلامی
«قیاس مختلط» قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل سوم عبارت است از: اختلاط قضیه دائمه مطلقه (صغرا) با ضروریه مطلقه (کبرا). مراد از ضروریه مطلقه، کاربرد عام آن است که شامل «ضروریه ذاتیه» و «ضروریه ازلیه» می شود. بر اساس یکی از قواعد تعیین جهت در نتایج شکل سوم، هرگاه کبرای قیاس، یکی از قضایای غیر وصفیه، یعنی غیر از دو مشروطه عامه و خاصه و دو عرفیه عامه و خاصه باشد، نتیجه از لحاظ جهت، تابع کبراست؛ بنابراین نتیجه قیاس مختلط از دائمه مطلقه با ضروریه مطلقه، همان ضروریه مطلقه خواهد بود؛ مثال: هر انسانی دائماً ناطق است و هیچ انسانی سنگ نیست بالضروره؛ پس بعضی ناطق ها سنگ نیستند بالضروره.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
۱. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۷۸.
...
