دانشنامه اسلامی
اصل حریّت از قواعد معروف فقهی و عبارت است از این که اصل در هر انسانی، آزادگی است. مراد از آزادگی، گاه مفهوم مقابل بردگی است که کاربرد واژۀ «حرّ» و «حرّیت» در فقه بیشتر در همین معنا است و گاه مفهوم مقابل تحت سلطه و ارادۀ دیگری بودن.
اصل در هر انسانی، آزادگی به هر دو معنا است. بنابراین، هیچ کس بردۀ دیگری نیست مگر خود به بردگی اقرار کند یا بر اثبات آن، بیّنه و مانند آن اقامه گردد و نیز هیچ کس از پیش خود بر دیگری ولایت ندارد.
اصل حریت در نهج البلاغه
امیر المؤمنین علیه السّلام در این باره میفرماید: بنده دیگری مباش که خداوند تو را آزاد قرار داده است.
نسبت انسان ها با خداوند
لازم به ذکر است همان گونه که اصل در انسانها نسبت به یکدیگر، حریّت است، نسبت به خداوند متعال، عبودیت و بندگی است. قرآن کریم در این باره میفرماید:
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ» (جن و انس را جز برای آن که مرا بپرستند، نیافریدهام) از این رو، اطاعت از کسانی که خداوند انسان را به اطاعت از آنان فرمان داده است- مانند رسول او و صاحبان امر که در آیه «أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ» امر به اطاعت از ایشان کرده- واجب است.
حدود آزادی
...
