دانشنامه اسلامی
اصالت عدم تقدیر یا اصالت عدم اضمار ، از اصول لفظی است و کاربرد آن در جایی است که احتمال داده شود کلمه یا جمله ای در یک کلام در تقدیر باشد، اما دلیلی بر این احتمال وجود نداشته باشد. در چنین مواردی اصل این است که شارع منظور خود را در قالب الفاظ بیان می کند و اگر از لفظ بیش از معنای ظاهری فهمیده نمی شود به دلیل اجرای اصالت عدم تقدیر است که به آن چه بیان می شود، عمل می گردد. به این اصل، هم در کلام شارع و هم در محاورات عرفی عمل می شود؛ از این رو معلوم می شود که شارع شیوه جدیدی را اختراع ننموده بلکه مطابق عرف رفتار کرده است.
مثال
برای مثال، خداوند در قرآن به نقل از فرعون می فرماید: (اَنَا رَبُّکُمُ الْاَعْلی). حال این احتمال وجود دارد که کلمه « عبد » در تقدیر باشد و در اصل، آیه شریفه به صورت «انا عبد ربکم الاعلی» بوده، اما به این احتمال اعتنا نمی شود و با اصالت عدم اضمار و عدم تقدیر، نفی می گردد.
نکته اول
مدرک حجیت این اصل، همانند سایر اصول لفظی، بنای عقلا و عرف است.
نکته دوم
...
