دانشنامه اسلامی
امتثال علمی تفصیلی، مقابل امتثال علمی اجمالی می باشد و در جایی است که مکلف، علم تفصیلی به متعلق تکلیف دارد و همان را درخارج انجام می دهد، مانند آن که مکلف در روز جمعه، علم پیدا می کند که نماز ظهر به طور مشخص بر او واجب است و هیچ گونه تردید و یا اجمالی نسبت به آن برای او وجود ندارد و سپس همان را در خارج به جای می آورد.
نکته اول
امتثال علمی تفصیلی در موارد ذیل صورت می گیرد:۱. مکلف، به متعلق تکلیف قطع ( علم وجدانی ) دارد و آن را انجام داده یا ترک می نماید؛ ۲. متعلق تکلیف، از راه امارات، که جانشین علم می شود، برای مکلف معلوم گردیده و او آن را انجام داده یا ترک می نماید.مورد دوم هر چند موجب علم وجدانی نمی شود، ولی در حکم علم وجدانی و جانشین آن است.
نکته دوم
نسبت به الحاق ظن مطلق، به علم وجدانی، در زمان انسداد باب علم، اختلاف وجود دارد:مرحوم «نایینی» معتقد است: امتثال از راه ظن مطلق بنا بر کشف، به امتثال علمی تفصیلی ملحق می شود؛ اما مرحوم «شیخ انصاری» معتقد است امتثال از راه ظن مطلق، چه بنا بر کشف و چه بنا بر حکومت، در رتبه امثتال علمی تفصیلی نیست.
