دانشنامه اسلامی
اقل و اکثر دفعی، مقابل اقل و اکثر تدریجی می باشد و آن، دو فعلی است که در مقام تعلق تکلیف لحاظ گردیده و در مجموعه ای از اجزا و شرایط با هم اشتراک دارند، ولی یکی از آنها اجزا و یا شرایط بیشتری دارد، و اجزا و شرایط تشکیل دهنده هر دو به یک باره محقق می گردد نه به تدریج، مانند این که شخص شک کند آیا کفاره واجب بر او، عتق مطلق رقبه بوده یا عتق رقبة مومنه ، زیرا عتق از امور دفعی الحصول است.
