دانشنامه اسلامی
پِرُکْلُس (در منابع اسلامی: ابرقُلُس، برقلس، برقلیس، یا فورقلس)، مهمترین فیلسوف نوافلاطونی قرن 5 میلادی. وی پس از گذشت دُمْنینوس لاریسایی جانشین او در آکادمی آتن شد و به همین سبب، او را «دیادُخُس» (خلیفه یا عقیب) لقب دادهاند؛ در تاریخ فلسفه اسلامی او را میشناختند و پارهای از آثار او در قدیم به عربی ترجمه شده است.
کتاب دارای مقدمه عام، محتوای مطالب و ملحقات است. در بخش محتوای مطالب، پنج کتاب از افلاطون و در ملحقات سه نوشته (مقاله) وجود دارد.
از مقدمه دکتر بدوی، برمیآید که این کتاب را بعد از کتاب ارسطو عند العرب نوشته است. وی مینویسد: بر ما لازم است که صورت دیگری که در تضاد با ارسطو است و درعینحال در اهمیت پابهپای آن میآید، یعنی تصویر افلاطونی جدید در آن مدلی که عرب آن را (از روی آثار اصلی وی) میشناسد را هم ارائه کنیم. هرچند اکثر این آثار غالباً به صاحبان حقیقی آنان نسبت داده نمیشود و آنها را هم از آن ارسطو میپندارند.....
او در این کتاب، مجموعهای از متون را ارائه میکند که برخی از آنها از آن «ابرقلس» و برخی دیگر جعلی است؛ برخی از آنها به افلاطون نسبت داده شدهاند و برخی دیگر به هرمس ولی این امر الهام گرفته از افلاطونگرایی جدید (الافلاطونیة المحدثة) است. درباره نصو ص«ابرقلس» باید گفت که برخی از آنها صراحتاً به خود او نسبت داده شده است و برخی دیگر «بهاشتباه یا کذب» به ارسطو منسوب شده ولی در واقع از آن اوست. هدف اصلی نویسنده در این اثر، احیای آثار «برقلس» نزد عربزبانان است؛ او توجهش را به جمع تمام آثاری عربی وی تا زمان حاضر، معطوف داشته است تا بتواند اطلاعات جامعی از این فیلسوف به محققان عرب ارائه کند.
اولین کتابی که وی از آثار «برقلس» برمیشمارد «الإیضاح فى الخیر المحض» است که از نظر نویسنده قصهاش طولانی است. ظاهراً منشأ این اشتباه فهرست ترجمه آثاری است که ژرار کرمونایی از عربی به لاتینی ترجمه کرده و توسط شاگردانش جمعآوری شده است. یکی از کتابهایی که در این فهرست، ذکر شده «کتاب أرسطوطالیس فى إیضاح الخیر المحض» است. عادت ژرار این بوده که در کتاب، ذکر نمیکرده این ترجمه از آن اوست ازاینرو ترجمه لاتینی کتاب «الخیر المحض» از نام او خالی است و در نسخه دیگری که در بروخه بلژیک است ترجمه این اثر را به شخ صدیگری (گیلبرتس پوریتانوس) نسبت دادهاند اما محققان ترجیح میدهند این ترجمه را به ژرار نسبت دهند. بدوی سپس بهصورت مشروح از این کتاب بحث میکند.
