دانشنامه اسلامی
اسلام در قرن هفتم میلادی و همزمان با دوران قرون وسطی در اروپا درخشید. و این، سرآغاز تمدنی عظیم بود که در مدتی کوتاه فراگیر شد و از جهات مختلف، بشریت را با گام هایی سریع به پیش برد. تمدن سازی، بدون مطالعه و تحقیق و تولید علم، بی معناست و تمدن اسلامی نیز از همین نقطه آغاز شد. مسلمانان، علمداران تعمیق و گسترش داشته های پیشنیان و نیز ابداع علوم جدید شدند. با گسترده شدن وسعت ممالک اسلامی و از آغازین سال های قرن دوم هجری ترجمه کتاب های ملل مختلف جهان شروع شد. و این کتاب ها مورد تعلیم و تعلم قرار گرفتند. دانشمندان مسلمان، فلسفه و طب، هندسه و موسیقی، منطق و هیئت را از یونان و تاریخ، موسیقی، ستاره شناسی، و ادبیات را از ایران و طب هندی، حساب و نجوم و گیاه شناسی را از هند آموختند و از کلدانیان و نبطی ها کشاورزی و باغبانی و سحر را وام گرفتند و از مصریان نیز شیمی و تشریح را اخذ کردند.
جرجی زیدان، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهر کلام، امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۹، چ ۹، ص۵۸۱-۵۸۲.
پس از دوران ترجمه و با نضج گرفتن تمدن اسلامی، علوم توسعه یافتند و علمای اسلامی خود دست به کار تحقیق شدند
جرجی زیدان، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه علی جواهر کلام، امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۹، چ ۹، ص۵۸۷.
از اولین علومی که به عربی ترجمه شد، همین علم بود که در هر دو شاخه تنجیم و هیات وارد قلمرو اسلام شد. شاخه تنجیم که در واقع به بیان ارتباط کواکب با حوادث زمین و سعد و نحس ایام و... می پرداخت، به دلیل علاقه و باور مردم عامی و حتی برخی از خلفاء مثل منصور عباسی،
ری شهری، محمد، میزان الحکمه، دار الحدیث، ۱۴۱۹، بیروت، لبنان، چ سوم، ج۵، ص۵۵۳.
...
