دانشنامه اسلامی
دانسته ها درباره بوزجانی اندک ، و منحصر به اطلاعات مختصری است که او خود در کتاب روضة الریاحین به دست داده است . وی به بوزجان (بوژگان ) که روزگاری حاکم نشین جام بود، انتساب دارد و بیش تر عمر خود را در تربت جام و نواحی اطراف آن گذرانده است . بوزجانی ، ظاهراً به سبب تعلق خاطرش به خاندان احمد جام ، نسبت جامی نیز داشته است . نسبت او به بوزجان است، و وی از خادمان آستان شیخ احمد جام (متوفی ۵۳۶) و مرید خواجه عزیزالله نقشبندی (متوفی ۹۰۲) بوده است. شجره طریقت خواجه عزیزالله به واسطه سعدالدین کاشغری (متوفی ۸۶۰) و علاءالدین عطار (متوفی ۸۲۰) به سر سلسله نقشبندیه، خواجه بهاءالدین نقشبند (متوفی ۷۹۱)، می رسد. بیش از این درباره شرح حال و زندگانی او اطلاعی در دست نیست.
اساتید
او در تصوف شاگرد خواجه عزیزالله جامی (د ۹۰۲ق /۱۴۹۷م )، از نوادگان احمد جام (د ۶۳۶ق /۱۱۴۲م ) و از عارفان طریقه نقشبندیه بود و از این رو، سلسله خرقه او با ۳ واسطه به شیخ بهاءالدین نقشبند (د ۷۹۱ق /۱۳۸۹ق ) می رسد. وی علاوه بر سلوک عملی ، علوم ادبی ، فقه ، تفسیر و معارف صوفیه را نیز نزد عزیزالله که طالبان و مبتدیان را به مطالعه رسائل و کتب امام محمد غزالی و نیز فتوحات ابن عربی تشویق می کرد، فرا گرفت . تصویری که بوزجانی از عزیزالله به دست داده ، نشانگر ارادت عمیق او به شیخ خود است که به گفته وی ، مردی متورع و متقی بود و در «آداب شرعیه و سنن سنیه نبویه »... و نیز در «ستر احوال و اخفای اعمال » بسیار می کوشید.
آثار
بوزجانی صاحب اثری به نام روضة الریاحین است که در شرح احوال احمد جام و فرزندان و نوادگان او نوشته شده است . خود وی درباره این اثر گفته که نخست می خواسته است رساله ای در شرح احوال ، اقوال و کرامات استادش عزیزالله بنویسد، اما پس از مشورت با برخی از دوستان ، برآن شد که احوال و مقامات شیخ احمد جام و فرزندان و نوادگان او را نیز زینت بخش این رساله گرداند. مؤلف در تألیف این کتاب ، از آثاری چون مقامات ژنده پیل محمد غزنوی ، مقامات شیخ احمد قرخستانی ، خلاصة المقامات ابوالمکارم جامی و مقامات الاولاد ابوحفص عمر صاغونی بهره جسته است ؛ افزون بر اینها، در برخی موارد از سراج السائرین شیخ احمد جام ، رموز الحقائق خواجه ظهیرالدین عیسی و نفحات الانس جامی نیز استفاده کرده است .
← بخش های روضة الریاحین
...
