دانشنامه اسلامی
این عنوان که در تکالیف قواعدی، به صورت «سرْخلیفه» ضبط شده با عناوین «باشْقَلفه» و «قلفه بیگ»، یعنی رئیس و بزرگتر و باسابقه ترین منشیان ادارات، وصف شده و، علاوه بر آن در پاره ای منابع به صورت «خلیفه اول» هم آمده است.
پیشینه کاربرد باش خلیفه
ابتدا رؤسای دفاتر مراکزی از قبیل پاسداران قراردادی، اسلحه خانه، اسلحه سازی، و ینی چری بدین عنوان خوانده می شدند؛ امّا بعدها در مرکز توپخانه ارتش عثمانی سمتی به همین عنوان به وجود آمد؛ چنانکه برای منسوبان به این مرکز سمتهای رئیس ریخته گران و رئیس سازندگان ارابه توپ وجود داشت. رئیس کارگاه کشتی سازی نیز باش خلیفه ملاح ها نام داشت که متصدی تأمین و پرداخت مواجب و کارهایی مشابه آن بود. علاوه بر این، پرسابقه ترین منشیان دوایر مالیه، از قبیل «روزنامچه اول، باش محاسبه و ضربخانه عامره»، نیز باش خلیفه خوانده می شدند.
کیفیت انتصاب
انتصاب باش خلیفه دوایر مالی، به پیشنهاد صاحب منصبان بزرگ دولتی (خواجگان)، از میان باسابقه ترین خلیفه ها صورت می گرفت. برعکس، در مراکز نظامی و قرارگاه رؤسای ینی چری، عزل و نصب باش خلیفه، در حیطه اختیار رئیس های آن مراکز بود.
مقررات عزل و نصب
...
