معنی اخلاق الاشراف

دانشنامه آزاد فارسی

اَخلاقُ الاَشراف
نوشتۀ عُبید زاکانی، رساله ای انتقادی و هزل آمیز به فارسی. این رساله که در ۷۴۰ق نوشته شده، در یک مقدمه و هفت باب ازجمله حکمت، شجاعت، عفت و... است. هر باب بر دو مذهب، یکی مذهب منسوخ که قدما بر آن نهج زندگانی کرده اند، و یکی مذهب مختار که اکنون بزرگان ما اختراع کرده اند، تألیف شده است. در هریک از این باب ها، نویسنده نخست زیر عنوان «مذهب منسوخ» آن فضیلت اخلاقی را با بیانی فصیح و موجز شرح داده، سپس عقید‎ۀ اشراف زمانه را دربارۀ آن صفت به نام «مذهب مختار» بیان کرده و با طنز و تمسخر جانب آن ها را گرفته است. شیوۀ نویسندگی عبید در این رساله از اسلوب سعدی در گلستان متأثر است. اخلاق الاشراف بارها به چاپ رسیده است (تهران، ۱۳۷۴ش).

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] اخلاق الاشراف اثر خواجه نظام الدین عبید زاکانی ، در سال 740ق به زبان فارسی با موضوع اخلاق اشراف و بزرگان نگارش شده است. به عقیده محقق کتاب مهم ترین کتاب زاکانی هین اثر اوست.
کتاب، شامل یک پیشگفتار به قلم علی اصغر حلبی مصحح کتاب،یک مقدمه، هفت باب و برخی حواشی مفصل می باشد. ابواب کتاب نیز در دو بخش مذهب منسوخ و مذهب مختار تألیف شده است.
مقدمه کتاب تحقیقی پیرامون مؤلف و آثار اوست که به طور خلاصه عبارت است از:
1-احوال؛ 2- آثار؛ که در این بخش آثار جدی نویسنده مانند: مثنوی عشاق نامه، فالنامه بروج، فالنامه وحوش، مثنوی سنگ تراش و نوشته های هزلی، مانند: اخلاق الاشراف، تعریفات، رساله دلگشا، ریش نامه شرح شده است. 3- رساله اخلاق الاشراف.نویسنده در هر باب از ابواب هفت گانه کتاب، عقاید دو گروه را در مورد صفات اخلاقی بیان می نماید. اول از دیدگاه گذشتگان (مذهب منسوخ) و بعد از دیدگاه معاصرین (مذهب مختار) صفات اخلاقی را شرح و توضیح می دهد.
عناوین ابواب کتاب عبارت است از: 1. باب اول، حکمت؛ 2. باب دوم، شجاعت؛ 3. باب سوم، عفت؛ 4. باب چهارم، عدالت؛ 5. باب پنجم، سخاوت؛ 6. باب ششم، حلم؛ 7. باب هفتم، در حیا، وفا، صدق، رحمت و شفقت.
[ویکی فقه] اخلاق الاشراف (کتاب). «اخلاق الاشراف» اثر خواجه نظام الدین عبید زاکانی ، در سال ۷۴۰ ق به زبان فارسی با موضوع اخلاق اشراف و بزرگان نگارش شده است. به عقیده محقق کتاب مهم ترین کتاب زاکانی هین اثر اوست.
کتاب، شامل یک پیشگفتار به قلم علی اصغر حلبی مصحح کتاب، یک مقدمه، هفت باب و برخی حواشی مفصل می باشد. ابواب کتاب نیز در دو بخش مذهب منسوخ و مذهب مختار تالیف شده است.
گزارش محتوا
مقدمه کتاب تحقیقی پیرامون مؤلف و آثار اوست که به طور خلاصه عبارت است از: ۱- احوال؛۲- آثار؛ که در این بخش آثار جدی نویسنده مانند: مثنوی عشاق نامه ، فالنامه بروج، فالنامه وحوش ، مثنوی سنگ تراش و نوشته های هزلی، مانند: اخلاق الاشراف ، تعریفات ، رساله دلگشا ، ریش نامه شرح شده است.۳- رساله اخلاق الاشراف. نویسنده در هر باب از ابواب هفت گانه کتاب، عقاید دو گروه را در مورد صفات اخلاقی بیان می نماید. اول از دیدگاه گذشتگان (مذهب منسوخ) و بعد از دیدگاه معاصرین (مذهب مختار) صفات اخلاقی را شرح و توضیح می دهد. عناوین ابواب کتاب عبارت است از: ۱. باب اول، حکمت ؛ ۲. باب دوم، شجاعت ؛ ۳. باب سوم، عفت ؛ ۴. باب چهارم، عدالت ؛ ۵. باب پنجم، سخاوت ؛ ۶. باب ششم، حلم ؛ ۷. باب هفتم، در حیا ، وفا ، صدق ، رحمت و شفقت . در آخرین بخش کتاب با عنوان «برخی حواشی مفصل»، کلمات و جملاتی که در متن کتاب، نیاز به شرح و تفسیر دارد با ذکر شماره و آدرس صفحه توضیح داده شده است.
وضعیت کتاب
فهرست مطالب و موضوعات در ابتدای کتاب و فهرست مراجع و لغات و اصطلاحات در پایان کتاب ذکر شده است. در پاورقی های مفصل کتاب توضیحاتی درباره الفاظ و اصطلاحاتی که نیاز به توضیح داشته ذکر شده است.