دانشنامه اسلامی
هیئت اسم فاعل برای دلالت بر نسبت و ارتباط بین ذات و مبدأ وضع شده و دارای معنای حرفی است و نسبت موجود در آن، نسبت ناقصه می باشد؛ برای مثال، «ضارب» برای دلالت بر چگونگی ارتباط و نسبت بین ذات (شخص زننده) و مبدأ (زدن) وضع شده است.
چگونگی ارتباط بین ذات و مبدأ
اصولی ها پس از پذیرش لزوم مغایرت بین ذات و مبدأ به شکل تغایر مفهومی (به عقیده برخی) و یا تغایر حقیقی (به باور برخی دیگر)، در چگونگی ارتباط بین ذات و مبدأ، به شرح زیر، اختلاف نموده اند:۱. برخی معتقدند ارتباط مبدأ و ذات باید به نحو «قیام» باشد؛ یعنی مبدأ، قیام به ذات داشته و قیامش هم حلولی باشد؛۲. برخی می گویند: این قیام هم شامل قیام حلولی مثل «عالم» و هم قیام صدوری مثل «ضارب» می گردد؛۳. مرحوم «صاحب فصول» اعتقاد دارد دایره قیام وسیع بوده و شامل هر نوع قیامی، چه صدوری، چه حلولی و چه غیر آن ها می گردد؛۴. مرحوم «آخوند خراسانی» معتقد است رابطه بین ذات و مبدأ به صورت اتصاف و تلبس است که قیام حلولی، صدوری و غیر آن ها مثل اتصاف به مکان یا زمان یا آلت بودن را شامل می شود؛۵. مرحوم «امام خمینی» شکل ارتباط را به صورت واجدیت می داند؛ برای مثال، «مالک» یعنی ذات واجد ملکیت و «عالم»، یعنی ذات واجد علم.
