دانشنامه اسلامی
کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسنده آغاز و مطالب در هفت بخش، تنظیم شده است.
در مقدمه ناشر، ضمن بیان اهمیت و جایگاه حج، به موضوع کتاب، اشاره گردیده است. در این مقدمه می خوانیم: نویسنده کوشیده است مناسک معنوی حج را تبیین کند تا زائران بیت الله الحرام با معرفت و بصیرت در این مسیر طی طریق کرده، راه نجات را بیابند و در پایان، پاک و پاکیزه و مهذب به میهن خویش برگردند
این اثر، بارها چاپ و مورد استقبال جویندگان حقیقت قرار گرفته است، لیکن از آنجا که این کتاب در فضای گذشته و قبل از انقلاب به رشته تحریر درآمده بود و هم اکنون حج جمهوری اسلامی ایران با گذشته تفاوت های بسیار زیادی پیدا کرده است، لذا برای بهره برداری بیشتر حجاج بیت الله الحرام، اصل این کتاب تلخیص شده و برخی مطالب غیر ضروری حذف و با ویرایش جدید به شکل کنونی و با تأیید و تشویق نویسنده، عرضه شده است
در مقدمه نویسنده، به این نکته اشاره شده که وظیفه هر مسلمان است که وقتی عزم حجّ و زیارت بیت محرّم کرده، علاوه بر فراگرفتن آداب ظاهری این عبادت بزرگ، توجّه کاملی نیز به شناخت دقایق و مقاصد باطنی آن آداب و اعمال کند تا رکن اصیل اسلام، در ظاهر و باطن وجودش تحقّق یابد و حقیقت حجّ و زیارت خدا در سرّ ضمیرش زنده شود و به راستی، خانه قلبش، خانه خدا و بیت الذّکر گردد
در بخش اول، به بحث پیرامون سر تشریع عبادت پرداخته شده است. به اعتقاد نویسنده، غرض از تشریع عبادت، توجه دادن انسان به موقف خاصّ و ممتازی است که در عالم هستی دارد و آن، شناخت مبدأ و آفریدگار جهان، به کمال مطلق است و سپس حرکت و سیر روحی به سوی او و ریختن همه گونه آلودگی های مادّی از نواحی وجود و تشدید جوهر نفس و منوّر شدن به نور حق است و بالمآل، استغراق در فرح و سرور و بهجت بی پایان، از نیل به قرب جوار خدا که جمال مطلق و کمال بی حدّ است و لازمه حتمی این توجّه، کوچک دیدن لذّات دنیا در جنب لذّت انس با خدا و قهراً بی اعتنا شدن نسبت به آنها و بی تفاوت بودن در اقبال و ادبار دنیا است
