دانشنامه اسلامی
به آیه ۱۰ سوره واقعه «آیه سابقون» می گویند: (و السابقون السابقون)؛ «و پیشگامان پیشگام».
واقعه/سوره۵۶، آیه۱۰.
در سوره واقعه، مردم را در روز قیامت سه دسته معرفی می کند:۱. اصحاب یمین؛ ۲. اصحاب شمال؛ ۳. سابقون. و دسته سوم را مقرب می داند: (اولئک المقربون)؛ «آنها مقربانند».
واقعه/سوره۵۶، آیه۱۱.
بنابراین اگر بعضی از مفسران پیشگام بودن آنها را تنها به سبقت در طاعة الله (اطاعت خدا) یا نمازهای پنجگانه، یا جهاد، یا هجرت، یا توبه، و امثال آن تفسیر کرده اند، هر کدام گوشه ای از این مفهوم وسیع را مورد توجه قرار داده اند، و نیز اگر در روایات اسلامی گاه سابقون به چهار نفر (هابیل و مؤمن آل فرعون و حبیب نجار، که هر کدام در امت خود پیشگام بودند، و همچنین امیر مؤمنان علی بن ابی طالب علیه السّلام که نخستین مسلمان از مردان بود) تفسیر شده، در حقیقت بیان مصداقهای روشن آن است، و به معنای محدود ساختن مفهوم آیه نیست.
جایگاه سابقون در قیامت
...
[ویکی اهل البیت] آیه سابقون. آیه 100 سوره توبه/9 را «آیه سابقون» نام گذاشته اند. این آیه مهاجر و انصار را می ستاید که پیش از دیگران به اسلام گرویدند. (سابقون) خدای از ایشان راضی است و آن ها از خدا خشنودند:
«وَالسَّابِقُونَ الأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ وَالأَنصَارِ وَالَّذِینَ اتَّبَعُوهُم بِإِحْسَانٍ رَّضِیَ اللّهُ عَنْهُمْ وَرَضُواْ عَنْهُ...»
برخی گفته اند: این آیه درباره کسانی نازل شده که به سوی دو قبله نماز خواندند و برخی گفته اند: درباره کسانی نازل شده که در بیعت رضوان حضور داشتند و بیعت کردند. بر اساس روایتی، «سابقون» بر امام علی علیه السلام و سلمان تطبیق شده است.
