دانشنامه اسلامی
اماکن اربعه مکان های چهارگانه تخییر بین قصر و اتمام نماز برای مسافر است.
منظور از اماکن اربعه؛ چهار شهر مکه، مدینه، کوفه و کربلا است که مسافر در آن ها مخیر است نمازهای چهار رکعتی را قصر یا تمام بخواند؛ هر چند نسبت به گستره تخییر در اماکن یاد شده اختلاف وجود دارد.
قدر مسلم از آن مسجد الحرام، مسجد النبی صلی الله علیه و آله، مسجد کوفه و حائر امام حسین علیه السلام است. البته قول به جواز تخییر در شهر مکه و مدینه، به مشهور نسبت داده شده است. از این عنوان در باب صلات بحث شده است.
قول مشهور میان فقها، تخییر نمازهای چهار رکعتی بین قصر و اتمام در اماکن یادشده است؛ هر چند اتمام افضل می باشد. حکم تخییر اختصاص به نماز دارد و شامل روزه نمی شود.
تخییر در مکان های مذکور، استمراری است. بنابراین نمازی را که به نیت قصر شروع کرده، می تواند چهار رکعتی تمام کند و بالعکس یا مثلاً نماز ظهر را قصر و نماز عصر را تمام بخواند.
در سقوط نافله های ظهر و عصر از مسافر در مکان های یاد شده اختلاف است.
هرگاه در یکی از مکان های مزبور نماز، قضا شود، در این که شخص در قضای آن همچون ادا مخیر بین قصر و اتمام است یا قصر متعین می باشد و یا در صورت بجا آوردن قضای آن در یکی از این مکان ها بین قصر و اتمام اختیار دارد، اختلاف می باشد.
