دانشنامه اسلامی
بی آنکه گزارشی از زمان تولد وی در دست باشد، روایت شده که دوره پیش از اسلام را درک کرده است و به اصطلاح از مخضرمین به شمار می آید.برخی از منابع کهن از این جهت که اسود، پیامبراکرم (ص ) را ندیده بوده ، او را از طبقه اول تابعین دانسته اند اما دیگران از آن جا که وی به روزگار پیامبراسلام (ص ) ایمان آورده ، او را در زمره صحابه شمرده اند. بیشتر منابع سال وفات او را ۵ق و برخی ۴ یا ۶ق ذکر کرده اند.
نسب
نسبت وی به تیره «نخع » از قبیله بزرگ مَذْحِج در یمن بازمی گردد.وی به خاندانی اهل دانش تعلق داشت که از آن میان علقمة بن قیس ، عموی او، ابراهیم نخعی ، خواهرزاده اش و عبدالرحمان بن اسود ، پسرش ، از مشاهیر روزگار خویش بوده اند بسیاری از منابع ، در مقامات معنوی به قیاس او و علقمة بن قیس پرداخته ، و غالباً وی را در عبادت و زهد از علقمه برتر دانسته اند.
تلاش در امر حدیث
دانش اندوزی و سخت کوشی او در امر حدیث موردستایش بسیار قرار گرفته است ، چنانکه به قول احمد بن حنبل وی برای شنیدن روایتی که از قول عمر برای او نقل شده بود، از عراق روانه مدینه شد و تا خود آن را از عمر نشنید، قانع نشد.
مشایخ روایی
...