دانشنامه آزاد فارسی
آریَن پور، یحیی
ادب پژوه و مترجم ایرانی. سال های کودکی او مقارن با انقلاب خونین آذربایجان بود. دورۀ ابتدایی و متوسطه را در تبریز گذراند. در سال ششم دبیرستان (۱۹۲۸ش)، شش شماره از مجلۀادب را انتشار داد و پس از پایان تحصیل، به خدمت وزارت دارایی درآمد. زبان روسی را در تبریز فراگرفت و با زبان های انگلیسی و فرانسه آشنایی داشت. گاه به تفنّن شعر نیز می سرود. بعضی قطعات و ترجمه های شعری او، به طور پراکنده، در مجلات سخن ویغما به چاپ رسیده است. سال های زیادی از عمرش را (۱۳۲۴ـ۱۳۴۴ش) صرف تألیف کتاب از صبا تا نیما کرد که جلدهای اوّل و دوم آن با ویرایش و بازنویسی احمد سمیعی (گیلانی) در ۱۳۵۰ منتشر شد و جلد سوم آن، پس از درگذشت مؤلف با نام از نیما تا روزگار ما (۱۳۷۴ش) انتشار یافت. اهمیت آن نه تنها در این است که نخستین بار به تاریخ ادبیات دوره ای پرداخته، که جامعه ادبی ایران بدان نیازمند بوده، بلکه در شیوۀ نوین بررسی اوست که با روشی علمی تر از دیگران به ادبیات معاصر روی نهاده است. از آثارش: ناصرخسرو و اسماعیلیان (۱۳۴۶ش)؛ خاطرات سیمونیچ، وزیرمختار روس، در دربار فتحعلی شاه (۱۳۵۳ش)؛ زندگی و آثار هدایت (۱۳۸۰ش)؛ادبیات فارسی بر مبنای تألیف استوری، با همکاری سیروس ایزدی، کریم کشاورز، و احمد منزوی (۱۳۶۲ش).
