دانشنامه آزاد فارسی
محدّث، فقیه، ادیب و مورخ عراقی. در بغداد قرآن و حدیث آموخت و سپس به قصد گردآوری حدیث سفرهای بسیار، ازجمله به شهرهای ایران، کرد. آن گاه در مقام مدرس و واعظ شهرتی به هم رسانید. از مذهب حنبلی گسست، مذهب شافعی و طریق اشعری در پیش گرفت و چون مغضوب حنبلی های بغداد شد، ناچار به دمشق گریخت و هشت سال در مسجد اموی دمشق و دیگر شهرهای سوریه تدریس کرد. شیعیان دمشق نیز با او به خصومت برخاستند و خطیب به صور رفت و مدتی بعد به بغداد بازگشت. از مهم ترین آثارش: تاریخ بغداد که معروف ترین اثر اوست؛ تقیید العلم؛ الرحلة فی طلب الحدیث؛ الکفایة فی معرفت اصول الروایة؛ البُخلاء؛ الفقیه و المتفقه؛ الجامع لاخلاق الراوی و السامع؛ المتفق و المتفرق.
