معنی جزولی | لغت یاب

لغت نامه دهخدا

جزولی. [ ج َ ] ( اِخ ) ابوعلی بن احمد. او راست : شرح لاحد و عشرین کلمة یکثر وجودها فی الکلام. وی متن «قواعد الاعراب »ابن هشام را نیز تلخیص کرد. ( از معجم المطبوعات ).
جزولی. [ ج َ ] ( اِخ ) سیدعلی بن محمد جیانی. او راست : نوازل سیدی ابراهیم بن هلال.این کتاب در فقه مالکی است. ( از معجم المطبوعات ).
جزولی. [ ] ( اِخ ) شیخ محمدبن سلیمان بن ابی بکر مکنی به ابوعبداﷲ. وی از مشاهیر علما و بزرگان حسنی بود. او راست کتابی مشهور بنام : دلائل الخیرات و شوارق الانوار فی الصلاة علی النبی المختار. ( از ریحانة الادب ) ( از قاموس الاعلام ترکی ). در معجم المطبوعات سلسله نسب وی بکمال تر بدین صورت آمده : محمدبن عبدالرحمان بن ابی بکرسلیمان سملالی از سادات حسنی بود. همچنین اضافه میکند که صاحب ترجمه مردی فقیه بود و در تصوف تألیفاتی داشت. برخی در حق او گفته اند: وی نخبه دهر و وحید عصر خود بشمار میرفت. او شریعت را که در غرب رو به نیستی مینهاد زنده کرد و نور حقیقت را که رو به خاموشی بود چون خورشید نورانی کرد. ( از معجم المطبوعات ).
جزولی. [ ج َ ] ( اِخ ) عیسی بن عبدالعزیز مکنی به ابوموسی. مؤلف مقدمه مشهوری است در نحو موسوم به «جزولیه ». ( از عیون الانباء ج 2 ص 74 ). و رجوع به قاموس الاعلام ترکی عیسی بن عبدالعزیزبن یللبخت شود.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] محمد جزولی صوفی و فقیه قرن نهم بوده است.
جزولی ، محمد، کنیه اش ابوعبدالله ، صوفی و فقیه قرن نهم . شاخه جزولیه ، از طریقت شاذلیه ، به او منسوب است . نسب او در برخی منابع به صورت محمدبن سلیمان بن داوود بن بشر آمده ولی سرکیس نسب او را محمدبن عبدالرحمان بن ابی بکر سلیمان ذکر کرده است . وی احتمالاً در ۸۰۶ در قبیله جزوله از طوایف بربر، در سوس مراکش به دنیا آمده است .
سر گذشت جزولی
جزولی همراه برادرش به حفظ قرآن و تحصیل فقه مالکی و عربی و حساب پرداخت . در ۳۵ سالگی به فاس رفت و وارد مدرسه صفارین شد. در آن زمان ، در پی نزاعی بین دو گروه از قبیله او، قتلی صورت گرفت که هیچ کس مسئولیت آن را نپذیرفت و نزدیک بود نزاعی دیگر درگیرد. جزولی ، برای جلوگیری از این امر، خود را قاتل معرفی نمود و مطابق عرفشان نفی بلد شد. وی به قصد طنجه از شهر بیرون رفت و از راه دریا به شرق مسافرت نمود و احتمالاً چهل سال در مکه ، مدینه و بیت المقدس به سر برد. در مکه ازدواج کرد و به تدریس و افتا پرداخت ، سپس به مراکش بازگشت و با استفاده از کتابهای کتابخانه قرویین ، کتاب دلایل الخیرات را نوشت . آنگاه وارد طریقت شاذلیه شد، خلوت گزید و چهارده سال در آن طریقت به سیروسلوک پرداخت . وی در آخرین سفرش به اَ سفی / سفی ، بندری در مغرب ، پیروان بسیاری پیدا کرد، به گونه ای که حاکم شهر نگران شد و او را از شهر بیرون راند. گفته اند که حاکم شهر، با این گمان که جزولی خود را همان مهدی موعود خوانده است ، وی را مسموم کرد. در باره تاریخ وفات او اختلاف نظر وجود دارد اما غالباً آن را ۸۷۰ دانسته اند.
بوجود آوردن طریقت جدید
جزولی را نخبه دهر و وحید عصر و احیاگر شریعت در مغرب و یکی از هفت ولی حامی مراکش دانسته اند که طریقت جدیدی به وجود آورد که عضویت در آن منوط به بیعت با شیخ و خواندن کتاب دلایل الخیرات با خلوص نیت است و اعمالی از قبیل صحبت با شیخ ، تلقین ذکر یا حضور و همراهی در جماعت ضروری نیست . چندین شاخه دیگر از جمله عروسیه ، حنظلیه و عیساویه نیز خود را به جزولی منتسب ساختند. در طریقت جزولیه ، همچنانکه خود جزولی عمل می کرد، معمول بود که حتماً بسمله را چهارده هزار بار و دلایل الخیرات را دو بار در روز و یک بار در شب و ربع قرآن را هر شب بخوانند.
انتقال جسد جزولی
...