فسح

لغت نامه دهخدا

فسح. [ ف َ ] ( ع اِ ) چک مسافران که از سلطان گیرند. ( منتهی الارب ). جوازمانندی برای سفر. ( از اقرب الموارد ). || ( مص ) فراخ گردانیدن جهت کسی جای را. ( منتهی الارب ). فراخ کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( مصادراللغه زوزنی ). جای بازکردن برای کسی در مجلس. ( از اقرب الموارد ). || چک نوشتن امیر برای کسی. || دورو فراخ گذاشتن گام را. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || فراخ گردیدن جای. ( منتهی الارب ).
فسح. [ ف ِ ] ( اِخ ) فصح. ( فرهنگ فارسی معین ). از اعیاد مسیحی ها و یهود است. رجوع به فصح شود.
فسح. [ ف ُ ] ( ع ص ) رجل فسح ؛ مرد گشاده سینه. ( منتهی الارب ). واسعالصدر. ( اقرب الموارد ).
فسح. [ ف ُ س ُ ] ( ع ص ) جای فراخ. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || مَفارةٌ فُسُح ٌ؛ بیابان وسیع. ( از اقرب الموارد ).

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - در نزد یهودان جشن یادبود خروج بنی اسرائیل از مصر ۲ - در نزد مسیحیان جشن یادبود صعود عیسی ع .
جای فراخ

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] فسح عبارت است از جای باز کردن در مجلس برای کسی .
یا ایها الذین آمنوا اذا قیل لکم تفسّحوا فی المجالس فافسحوا یفسح الله لکم...؛ ای مؤمنان اگر به شما گفته شد جا باز کنید اجابت کنید خداوند ابواب رحمت خویش به روی شما بگشاید...
امیرالمؤمنین (ع) در مقام دعا و تجلیل از روح مقدس پیغمبر اسلام عرض می کند: «اللهم افسح له مفسحا فی ظلک» خداوندا در سایه لطفت برایش جائی وسیع بگشای.
و در مقام موعظه می فرماید: «الله الله معشر العباد و انتم سالمون فی الصحة قبل السقم وفی الفسحة قبل الضیق...»
[ویکی الکتاب] معنی ﭐفْسَحُواْ: جا باز کنید (از فسح به معنی فراخی است و منظور از فراخی دادن در مجالس در عبارت "تَفَسَّحُواْ فِی ﭐلْمَجَالِسِ فَـﭑفْسَحُواْ یَفْسَحِ ﭐللَّهُ لَکُمْ " این است که آدمی خود را جمع و جور کند تا جای آن دیگری فراخ شود ، و فسحت دادن خدا به چنین کس به این معن...
معنی یَفْسَحِ: تا جا باز کند - تا فراخی و وسعت دهد (از فسح به معنی فراخی است و منظور از فراخی دادن در مجالس در عبارت "تَفَسَّحُواْ فِی ﭐلْمَجَالِسِ فَـﭑفْسَحُواْ یَفْسَحِ ﭐللَّهُ لَکُمْ " این است که آدمی خود را جمع و جور کند تا جای آن دیگری فراخ شود ، و فسحت دادن خ...
تکرار در قرآن: ۳(بار)
جا گشادن.«فَسَحَ لَهُ فِی الْمَجْلِسِ: وَسَّعَ وَ فَرَّجَ...» در نهج البلاغه خطبه 181.فرموده:« وَ اَنْتُمْ سالِموُنَ فِی الصِّةِ قَبْلَ السُّقْمِ و َ فِی الْفُسْحَةِ قَبْلَ الضّیقِ» شما سلامت اید.در صحت هستید پیش از مرض و در وسعت هستید پیش از تنگی. . آیه شریفه در بیان یک وظیفه اخلاقی است و روشن می‏کند که مسلمانان درمحضر رسول خدا«صلی اللَّه علیه و آله» طوری می نشستند که به تازه واردان جا نمی‏ماند مأمور شدند به دیگران نیز جا بگشایندکه همه از مجلس استفاده کنند. چنانکه در مجمع نقل شده. «تَفَسَّحوُا فِی الْمَجالِسِ» یعنی در مجالس جا بازکنید تا دیگران نیز بنشینند «یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ» تا خدا برای شما از هر حیث در دنیا و آخرت وسعت بدهد، اینکه بعضی گفته‏اند: تا خدا در بهشت برای شما وسعت دهد. ظاهراً دلیلی ندارد و حمل بر عموم اولی است. «وَاِذا قیلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا» و چون گفته شود برخیزید، برخیزید «نشز» به معنی برخاستن است ظاهراً مراد آن است: چون به شما گویند برخیزید و بروید مجلس تمام شد. یا دیگران نیز استفاده کنند. برخیزید و بروید. بعضی از بزرگان فرموده‏اند: نشوز آن است که شخص از جای خویش برخیزد تا دیگری در جای وی بنشیند زیرا که او محترم و قابل تعظیم است. در این صورت مراد آن است که جای خویش را بدیگران بدهید ولی این ظاهرا مراد از آیه نیست. فسح فقط سه بار در قرآن آمده که گفته شد.