بلادن

لغت نامه دهخدا

بلادن. [ب ِل ْ لا دُ ] ( لاتینی ، اِ ) مرکب از بلا به معنی زیبا، و دنا به معنی بانو و خاتون. ( یادداشت مرحوم دهخدا ).گیاهی است سمی از طایفه سلانه و شبیه به تاتوره و بزرالبنج ، و از آن جوهر سمی گیرند موسوم به اتروپین. ( ناظم الاطباء ). گیاهی است از تیره بادنجانیان که پایا است و ارتفاعش بین یک تا یک متر و نیم است و در اماکن مرطوب و سایه دار مناطق مختلف کره زمین بخصوص نواحی مرکزی آسیا و جنوب اروپا و کریمه و قفقاز و آسیای صغیر و ایران بحالت وحشی و خودرو میروید و ممکن است بمنظور استفاده های طبی آنرا پرورش هم بدهند. ریشه اش دراز و منشعب به تقسیمات دوتایی است و ضخیم وگوشت دار و حنایی رنگ است. ساقه اش استوانه ای و در انتها دارای تقسیمات دوتایی یا سه تایی است. برگهایش منفرد و دارای دمبرگ کوتاه و بیضوی و نوک تیز است ولی در قسمت انتهایی ساقه هر دوتا از برگها مجاور یکدیگر درآمده و اندازه های آنها نامساوی میشود. گلهایش منفرد و ازکناره برگها خارج میگردد. کاسه گلش پایا است و جام گل قهوه ای رنگ مایل به بنفش است. میوه اش سته و به بزرگی یک گیلاس می باشد. میوه نارس آن سبزرنگ است و پس از رسیدن قرمز و سیاه میشود. این گیاه را در حقیقت باید یکی از انواع گیاه مندغوره دانست. قسمتهای مورد استفاده این گیاه ، برگ و ریشه و میوه و دانه آن است. قسمتهای مختلف آن شامل آلکالوئیدهای مهمی نظیر آتروپین و هیوسیامین و بلادونین و آتروپامین و آسپاراژین می باشد. بلادن دارای اثرات درمانی بسیار است و در موارد مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه در نواحی شمالی و شرقی ایران بفراوانی میروید و در تداول عامه بیشتر به مردم گیاه موسوم است. بلادون. بلادانه. بلادنا. ست الحسن. سیدحسنا. گوزل عورت اوتی. مردم گیاه. مردم گیا. مهرگیا. مهرگیاه. ( از فرهنگ فارسی معین ).

فرهنگ عمید

درختچه ای آلکالوئیددار و خواب آوار که مصرف دارویی دارد.

فرهنگ فارسی

( اسم ) مهر گیاه

دانشنامه آزاد فارسی

بِلّادُن
بِلّادُن
گیاهی پایا با نام علمی Atropa belladona از تیرۀ سیب زمینی، به ارتفاع یک تا۱.۵ متر که در محل های مرطوب و سایه دار می روید. ریشۀ بلادن ضخیم و گوشتی، برگ هایش منفرد و با دُم برگ کوتاه، گل های آن درشت و جام گل به رنگ قهوه ای چرک یا مایل به بنفش، و میوۀ آن سِته ای به بزرگی گیلاس و به رنگ قرمز است. برخی آلکالوئیدهای مهم از قبیل آتروپین و هیوسیامین در آن یافت می شود و به همین سبب همۀ قسمت های این گیاه دارای خواص درمانی فراوان و مهم است، ازجمله آرام کننده، ضد تشنج، و بازکنندۀ مردمک چشم. از این گیاه همچنین برای درمان بیماری هایی چون آسم، صرع، دفع غیر ارادی ادرار، سرگیجه و جز آن استفاده می شود. چون رومی ها، شیرۀ میوۀ بلادن را برای بازکردن مردمک چشم به کار می بردند، نام «بلا ـ دونا» یعنی بانوی زیبا به آن دادند. این گیاه در نواحی شمالی ایران می روید و به نام شابیزک نیز معروف است.