قهرود. [ ق ُ ] ( اِخ ) قصبه مرکز دهستان قهرود بخش قمصر شهرستان کاشان ، دارای 1800 تن جمعیت است. آب آن از رودخانه قهرود و 6 رشته قنات. محصول آن انواع میوه جات سردسیری ، غلات ، سیب زمینی و گل محمدی. این ده تلفن ، صندوق پست ، دبستان و دفتر ازدواج و طلاق دارد. مزارع آل شهدا و دو مزرعه دیگر جزء این قصبه است. از آثار قدیم کاروانسرای شاه عباسی و مسجد علی و سد شاه عباس درآن شهرت دارد. این سد بین قصبه قهرود و قریه گلستانه ، روی رودخانه قهرود بنا شده و ارتفاع آن در حدود 20 گز است. موقع بارندگی آب زیادی پشت سد جمع شده ،تابستان از تونلهای بالا و پائین سد بتدریج بوسیله نهر تا نزدیکی های کاشان برده میشود و اراضی صفی آباد را مشروب مینماید. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3 ). قهرود. [ ق ُ ] ( اِخ ) نام یکی ازدهستان های بخش قمصر شهرستان کاشان است. از 9 قریه وچندین مزرعه تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 8328 تن و قرای مهم آن بشرح زیر است : قصبه قمصر مرکز بخش ، دهستان قهرود در 12000گزی جنوب باختری قمصر، قزاآن در6000گزی جنوب باختری قمصر و جونیان در 10000گزی جنوب قمصر واقع است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3 ).
فرهنگ فارسی
۱ - دهستانی است از بخش قمصر شهرستان کاشان کوهستانی و خوش آب و هوا ۲ - قصبه مرکز دهستان که در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی قمصر سراه کاروان رو قدیمی کاشان باصفهان قرار گرفته ۱۸٠٠ تن سکنه آب از رودخانه قهرود . ۳ - رودی است کوچک که از کوه سرچشمه گیرد و دهستان مذکور را مشروب سازد و به کاشان رود . قصبه مرکز دهستان قهرود بخش قمصر شهرستان کاشان .
دانشنامه عمومی
قُهرود روستایی از توابع بخش قمصر شهرستان کاشان در استان اصفهان ایران است. قهرود در ۴۳ کیلومتری جنوب کاشان می باشد ( فاصله هوایی قهرود تا کاشان ۳۳ کیلومتر و تا قمصر ۸ کیلومتر می باشد. دارای آتشکده مزدگه در بخش قلعه با قدمت۳۰۰۰ سال و مسجد کله در مرکز روستا با تاریخ ایجاد بنا مربوط به ۱۴۰۰ سال پیش می باشد. قهرود در جنوب قمصر و شرق جوینان و غرب کامو و چوگان قرار دارد. قله گرگش با ارتفاع ۳۶۰۰ متر در ۸ کیلومتری غرب قهرود قرار دارد. این روستا در دهستان قهرود قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۵۷ نفر ( ۲۴۶خانوار ) بوده است. زبان ( قهرودی ) رایج در این دهستان شامل: قهرود، جوینان، الزگ، کامو، جوشقان قالی، زنجانبر، جهق، و شهرستان نطنز در کوهپایه های کرکس در دهستان های برزرود شامل ابیانه و روستاهای اطراف، طرق رود و روستاهای اطراف، و منطقه نیمه کویری بادرود و روستاهای اطراف، در جنوب و شرق، و دهستان های میمه و ونداده در شهرستان شاهین شهر، و قالهر و اطراف در شهرستان دلیجان، در جنوب غربی و غرب از قدیمی ترین زبان های ایرانی باستان، ایرانی میانه و اوستایی می باشد، بیش از نیمی از واژه ها و ادبیات آن با زبان بومی زردشتیان در استان یزد، و زبان محلی شهمیرزاد و سنگسر در استان سمنان مشترک است. قهرود به استناد زبان، فرهنگ محلی، قرار گرفتن در دره سوق الجیشی، و جاده های باستانی استراتژیک شرق و غرب، و شمال و جنوب فلات ایران و جاده شمال جنوب شاه عباسی، کاروانسرای ایستگاهی اقامتی موجود ( تا سال ۱۳۵۸ که تخریب گردید ) در چهار فرسنگی بین کاروانسراهای روستاهای گبرآباد و کلوخ، شیر سنگی موجود ( تا سال ۱۳۵۸، که توسط سارقان شکسته و تخریب گردید ) در ابتدای ورودی روستا، قدمت آن به پیش از دوره هخامنشی می رسد، در محله میان ده؛ کتیبه سنگ محراب مسجد کلّه ساخت اولیه آن را در قرن اول هجری و تعمیر آن را در قرن هفتم ( عصر مغولها ) ، و کتیبه درب چوبی مسجد علی ( امام زاده مدفون ) ساخت آن را در قرون اولیه هجری و تعمیر آن را در قرن هشتم ( عصر ایلخانی مغولها ) می داند. بر روی سنگ نبشته موجود ( تا سال ۱۳۵۵ که بعلت بارندگی جابجا و مفقود شده است ) در دامنه کوه شمالی منطقه آلیشته عبارت زیر نوشته است: «بِز مَکِه، بِز مَوا، بِز مَیَندیش» به معنی: «بد نکن، بد نگو، بد نپندار». در پوشش، تا قبل از سالهای اخیر که جمعیت بیشتری ساکن بودند، مردان بدون قبا یا کت مردانه و شلوار خیلی گشاد مشکی، و زنان بدون چادر کامل نسبتاً رنگی دست بافت محلی در بیرون از منزل حاضر نمی شدند.
