لغت نامه دهخدا
نهاده توده توده بر کرانها
ز یاقوت و زمرد نقلدانها.نظامی.- نقلدانهای نادیده گرد ؛ نقلدانهای پاک و صاف که گرد و غبار بدان نرسیده باشد یا کسی گرد او را ندیده باشد تا به دیدنش چه رسد، و این کنایه از کمال عزت و نایابی او بود. ( آنندراج ). نقلدان براق و نو که مورد استعمال قرار نگرفته است :
بفرمود کآرند خوانهای خورد
همان نقلدانهای نادیده گرد.نظامی ( از آنندراج ). || طاق های خرد که به اشکال عجیبه در دیوارها سازند و نقلها و لوزیات در آن گذارند و آن را جامگاه و چینی خانه نیز گویند. ( آنندراج ) :
برآوردن از نقلدان بهار
دوصد نقل با پنجه شاخسار.ملاطغرا ( از آنندراج ).گرچه گستاخی است با پیر مغان اما سلیم
نقلدان پابست باشد طاقها میخانه را.سلیم ( از آنندراج ).دلیل فرح بخشی جاودان
دهن های پرخنده نقلدان.کلیم ( از آنندراج ).
