دانشنامه اسلامی
ابن کَوّاء، ابوعمرو عبدالله بن عَمرو بن نعمان بن ظالم بن مالک ابن اُبَی ّ بن عُصْم بن سعد بن عمرو بن جُشَم بن کِنانة بن حَرب بن یَشْکُر، از بنی یشکر بن بکر بن وائل بن قاسط، از پیشوایان خوارج در حَروراء . ابن ندیم نام پدر او را عروض آورده است که با توجه به شیاع نام عمرو در مآخذ دیگر، درست به نظر نمی رسد. گفته اند که عمرو از آن رو که در دوران جاهلیت با داغ مداوا شد، به کوّاء شهرت یافت .
تولد
از تاریخ تولد و مرگ و از زندگی ابن کوّاء جز بعضی وقایع بزرگ چیزی دانسته نیست .
از سرشناسان کوفه
در وقایع سال ۳۳ق /۶۵۳م نام او در زمره افراد سرشناسی از کوفه مانند اشتر و کمیل و صَعصَعه آمده است که به سعید بن عاص ، حاکم کوفه ، پرخاش می کردند که « فی ء » مسلمانان را از آن خود کرده است . از این رو به دستور عثمان آنان را که ۹ یا بیش از ۱۰ تن بودند، به دمشق پیش معاویه فرستادند.
تبعید به حمص
...
[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دائره المعارف معارف و معاریف است
از سران خوارج که نسبت به امیرالمومنین علیه السلام گستاخ بوده و در حضور آن حضرت زبان درازی می کرده و از آزادی بیان در حکومت علی علیه السلام سوءاستفاده می نموده و گاه در مسجد و مجلس از آن حضرت آیات مشکله و مسائل مبهمه می پرسیده.
گویند: وقتی پشت سر حضرت نماز می خواند به صدای بلند این آیه تلاوت نمود: «ولقد اوحی الیک و الی الذین من قبلک لان اشرکت لیحبطنّ عملک ولتکونن من الخاسرین».
اشاره به این که مشرک شدی. حضرت دو بار سکوت فرمود و چون بار سوم نیز وی همان آیه را به صدای بلند بخواند، حضرت در جواب او این آیه تلاوت فرمود: «فاصبر انّ وعدالله حق ولایستخفّنّک الذین لایوقنون».
ابن کوّاء در واقعه نهروان به جنگ علی علیه السلام آمد و کشته شد. (از کامل مبرد و احتجاج طبرسی)
سید مصطفی حسینی دشتی، معارف و معاریف
